Jos Cozijnsen: "Door backloaden verdient Staatskas 275 miljoen extra; bedrijven krijgen betere kapitaalspositie"
Het hoge woord is er uit. De Europese Commissie zegt dat, om de emissiemarkt weer wat aan de gang te krijgen, er vanaf 2013 minstens 900 miljoen emissierechten minder moet worden geveild. Dat is zo'n 6 procent van het beschikbaar budget en meer dan de markt zag aankomen[i]. Er is door de economische crisis een overschot in de periode 2013-2020. We begonnen in 2008 met een tekort in de Europee emissiemarkt van 10 procent en een CO2-prijs van 25 euro per ton; nu is er een overschot van 10 procent en een prijs van 8 euro.
Als een bedrijf energie bespaart, levert dat toch zo'n 5 procent extra geld op aan emissierechten. Dat is nog aardig wat, maar te weinig voor wat we verder met het emissiehandelssysteem wilden bereiken: meer innovatie en ons voorbereiden op de toekomst.
Na backloaden volgt offloaden
De Europese Commissie wil als eerste stap deze 900 miljoen ‘backloaden', dus apart houden en eventueel na 2018 gaan veilen. Dat kan eenvoudig via de veilingverordening. De Commissie geeft aan dat dat tot een CO2-prijsstijging leidt in de eerste jaren. Deutsche Bank denkt aan een stijging tot 15 euro. De Europese Commissie geeft in een tweede publicatie aan dat alsnog veilen van die 900 miljoen na 2018 weer tot een prijsdaling leidt en daarom doet ze een aantal structurele suggesties[ii].
Een van de belangrijkste methodes is het definitief afboeken, ‘offloaden', van die emissierechten en het ophogen van het algehele EU-doel voor 2020. Daarvoor moet de Emissiehandelsrichtlijn worden geamendeerd. Dat is een lastigere, tijdrovende operatie.
Staatskas met 275 miljoen extra gevuld
De Tweede Kamer zal verheugd zijn. Drie weken geleden nam ze een motie van D66-Kamerlid Van Veldhoven cum suis aan om backloading voorstellen in Brussel niet te blokkeren[iii]. Een politieke landverschuiving. Rutte-1 bleek een tegenstander van kortetermijnmaatregelen als er geen langetermijnmaatregel was. De Tweede Kamer erkent dat je daar niet drie jaar op moet wachten. Ook Klimaatcommisaris Cony Hedegaard twitterde in die lijn: "The perfect is the enemy of the good, start with backloading".
En het nieuwe kabinet Rutte-2? Die heeft over de emissiemarkt en CO2 niets in haar regeringsverklaring gezet. Wel zegt ze voor ambitieuze klimaatdoelstellingen voor 2020/2030 te zijn. Dat betekent dus 30 procent in 2020, zodra er in 2015 een nieuw klimaatverdrag ligt. Ik neem aan dat dit kabinet erkent dat klimaatbeleid in EU-verband het effectiefst is en tot een gelijk speelveld leidt. Er wordt geen nationale CO2-heffing, of minimum CO2-prijs voorgesteld. De aanvullende Kamermotie voor een Europese CO2-prijsverhoging komt dus prima uit.
Verder is het zo dat als Nederland na de backloading 6 procent minder mag veilen, ze door de CO2-prijsstijging in 2013 275 miljoen euro extra in de staatskas krijgt[iv].
Betere kapitaalspositie voor de industrie
Het bedrijfsleven blijkt te lang door Rutte-1 uit de wind gehouden te zijn. VNO-NCW eist doodleuk dat elke CO2-prijsverhoging gecompenseerd moet worden![v] Onbegrijpelijk, want de meeste bedrijven onder emissiehandel krijgen de meeste emissierechten nog gratis. VNO-NCW verwijt de EU gebrek aan visie, maar de Commissie heeft die nu juist in de publicaties van vorige week naar buiten gebracht. Uit de brief die VNO-NCW in oktober aan de EU stuurde blijkt dat men structurele wijzigingen wil, maar dan pas na 2020.[vi] Ook VEMW wil geen backloading maar ‘instrinsieke verbeteringen'.[vii]
Ook de chemie eist compensatie. De chemie krijgt gemiddeld 92 procent gratis emissierechten. Maar VNCI zegt dat je daar 28 procent van moet aftrekken voor de CO2-kosten op de stroom die ze gebruikt. VNCI zegt dat CO2-handel tot 80.000 euro per medewerker kost en wil daar compensatie voor[viii]. Onbekend is hoe dat bij andere bedrijven zit. Uit het rapport blijkt evenwel dat dat pas het geval is bij een CO2-prijs 30 euro en bij een beperkt aantal bedrijven. Bij de meeste is het gemiddeld 8.000 euro. Maar bovendien, juist omdat de chemie indirecte CO2-kosten heeft, krijgt ze voor 92 procent van de emissies gratis emissierechten. Laten we niet de boel omdraaien.
Dus voor de industrie telt: een hogere CO2-waarde leidt tot een betere kredietpositie door de gratis rechten en CO2-besparing levert meer geld op, zoals VNO-NCW bepleit: "Dit geeft de industrie de zekerheid die nodig is voor investeringen in een schonere en zuinigere industrie".
Bemoedigend is dat 19 vooraanstaande bedrijven, waaronder Shell, Eon, Dong en Unilever, dat ook zien. Zij pleiten onomwonden voor backloading: "We would like to urge you to support the backloading proposal as this is an exceptional circumstance of extreme and temporary imbalances between supply and demand. This is an important first step paving the way for essential structural measures to ensure the full functioning of the ETS.[ix]
Jos Cozijnsen is zelfstandig adviseur emissierechten.
Volg Energiepodium op Twitter: @energiepodium
[i] Commission submits draft amendment to back-load 900 million allowances to the years 2019 and 2020, persbericht 12 nov. 2012: http://ec.europa.eu/clima/news/articles/news_2012111203_en.htm
[ii] "Commissie presenteert opties om de Europese CO2‑markt te hervormen": persbericht 14 nov. 2012 http://europa.eu/rapid/press-release_IP-12-1208_nl.htm
[iii] Kamerstuk 21 50208, nr. 438 motie: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-21501-08-438.html
[iv] Berekening: zonder backloading: 50 miljoen CO2-rechten veilen * 8 euro: opbrengst 400 miljoen euro; na backloading 45 miljoen CO2-rechten veilen * 15 euro: opbrengst 675 miljoen euro/.
[v] Zie:"Geen visie op CO2-emissiehandel bij voorstel ‘backloading", persbericht 13 nov. 2012
[vi] Brief VNO-NCW aan Klimaatcommissaris Cony Hedegaard, okt 2012: http://www.vno-ncw.nl/SiteCollectionDocuments/Brieven/brief12-11576_consultation_ETS.pdf
[vii] VEMW:"Europese Commissie laat met reparatie na ETS intrinsiek te verbeteren" persbericht 15 nov. 2012: http://www.vemw.nl/cms/showpage.aspx?id=2080
[viii] Zie VNCI:"Kosten ETS tot € 80.000 per medewerker", 8 nov. 2012 http://www.routekaartchemie.nl/2012-11-08/kosten-ets-tot-80000-per-medewerker
[ix] Brief 12 november aan EU: http://t.co/YvY9ZvjS