Jos Cozijnsen: ‘Kamp wil geleidelijke transitie om schokken te voorkomen'
Veel kritiek en veel bijval oogst Kamp over zijn Energieagenda. De raakste reactie vond ik die van de NVDE: "Minister Kamp biedt kansen, het is aan een volgend kabinet om ze in te koppen". Dat is belangrijk, want de timing en het einddoel is essentieel. Kamp stelt CO₂-reductie centraal om de Parijse temperatuurdoelen te behalen; de ontwikkeling van duurzame stroom en duurzame warmte zijn meer instrumenten.
‘Kantelaars' vinden dat de inzet van duurzame energie twee keer zo hard moet om Parijs te halen. Kamp wil juist een geleidelijke transitie om schokken te voorkomen. Datzelfde geluid liet De Nederlandse Bank eerder horen. Kamp wijst erop dat de aanscherping van CO₂-doelen om op 0 uit te komen in 2050 op de voortgang van internationale onderhandelingen moet wachten. Daar heeft hij gelijk in. Het Parijs Akkoord is belangrijk omdat iedereen meedoet. Die balans leg je in de waagschaal als je als Nederland of EU voortijdig CO₂-doelen aanscherpt. Afgesproken is daar in 2018 over te onderhandelen. En er is dus nog tijd. En ook hebben we het rapport van het wetenschappelijk panel van de VN, IPCC, over hoe we de 1,5 graden kunnen halen; dat komt in 2018 uit.
Impliciet
Anderen missen de uitfasering van kolen in de nota. Maar impliciet komt het wel aan de orde. Sluiting van centrales is nu niet nodig voor de CO₂-doelen van 2020. Als je, zegt Kamp, extra gaat verduurzamen moet je zorgen dat er een navenante hoeveelheid emissierechten uit de markt wordt gehaald. Want als Nederland alleen centrales sluit wordt de stroom en dus de emissie weer geïmporteerd en daalt de CO₂-prijs: afstemming is dus nodig.
““Ook al halen we de doelen, de CO₂-prijs moet toch omhoog””
Hoopvol is ook wat Kamp zegt over emissiehandel en de CO₂-prijs: ook al halen we de CO₂-doelen, de CO₂-prijs moet toch omhoog ten behoeve van een prijssignaal, zekerheid voor investeerders en om te voorkomen dat de prijs tegen 2030 ineens gaat pieken. Liever dus een geleidelijke verhoging. Laten we hopen dat Nederland met een aantal gelijkgestemde landen een voorstel doet voor een bodemprijs, te beginnen met 20 euro in 2020. Het beste kan dat via een minimum prijs voor de veiling van emissierechten ten behoeve van de energiebedrijven.
Te beperkt
Wat ik mis in de Energieagenda is hoe we met zijn allen de CO₂-doelen gaan halen: de nota beperkt zich immers tot energie. Om de Parijs-doelen te halen, zijn niet-ETS sectoren als landbouw, verkeer etc. onmisbaar, als ook bosbescherming. EU Commissaris Cañete heeft gezegd dat als de EU haar CO₂-doel voor 2030 moet aanscherpen, dat deels kan via CO₂-credits, dus reductie realiseren buiten de EU. Dat kan door vergroening van de supply chain bijvoorbeeld. Dit soort zaken moeten in een Klimaatagenda (of Klimaatwet) komen. Een Energieagenda is daar te beperkt voor.