Zoeken

Biobrandstoffen nuttig maar niet ten koste van voedsel

Tom van der Lee, directeur Campagnes bij OxfamNovib te gas t bij WattNu?

Tom van der Lee is directeur campagnes bij OxfamNovib. Op zondag 5 mei is hij te gast in Watt Nu?. Watt Nu is de enige talkshow over energie in Nederland. Van der Lee maakte in het kader van die programma een scenario voor de energietoekomst van Nederland.

Welke titel zou u uw scenario van het Energietransitiemodel willen meegeven?

"De titel ‘Maatschappelijk verantwoord energieverbruik'. Er zitten zowel duurzame als sociale kanten aan mijn scenario. "

Hoe omschrijft u de door u gewilde energiemix van de toekomst?

"Substantieel hernieuwbaar met verantwoord fossiel. De verdeling is ongeveer fifty-fifty."

Hoe heeft u uw afweging tussen zaken als CO2-reductie, kosten en het percentage hernieuwbare energie gemaakt?

"Wat me in dit model meevalt, is de impact van de besparingen die mogelijk zijn. Ik wist dat daar nog veel te halen is, maar het is nog meer dan ik dacht. Ik heb daarom vooral ingezet op CO2-reductie. Met de enorme besparing heb je minder hernieuwbaar nodig, waardoor ik mijn doel voor hernieuwbaar niet heb gehaald. De energie-import daalt in mijn scenario, want kennelijk kunnen we met ons aardgas nog voldoende vooruit. Met een beperkte kostenstijging kan ik in mijn scenario al een groot effect bereiken.

We moeten een forse inhaalslag maken. Niet alleen vanuit ecologisch perspectief, maar ook vanuit sociaal perspectief. Daarnaast ook vanwege energie-onafhankelijkheid. De concurrentiestrijd op de energiemarkt gaat toenemen en dan kun je beter onafhankelijker zijn. Hernieuwbare energiebronnen spelen daarin een belangrijke rol. We praten in Nederland heel veel en heel lang over die transitie, maar we zetten geen echt grote stappen en het ontbreekt ons aan volharding. We hebben ontzettend gerommeld met marginale maatregelen, die we bovendien niet volhielden. Andere landen hebben in die tijd een voorsprong en competitieve voordelen opgebouwd. Dat moet snel gekanteld worden."

In hoeverre ziet u verschil tussen de energietoekomst die u wilt, en degene die u verwacht?

"Ik ben realistisch genoeg om te weten dat mijn droomscenario om allerlei politieke redenen moeilijk gehaald zal worden. Dat komt voor een deel door de invloedsfeer binnen Nederland. Ook zit er een meer exogeen element in: wat gebeurt er in de wereld in termen van prijsontwikkeling en geopolitiek. Een belangrijk verschil tussen de realiteit en mijn scenario is dat Nederland in werkelijkheid geen consequente energietransitie-politiek heeft, terwijl er in mijn scenario wel consistente politiek wordt gevoerd. Het is belangrijk dat Nederland iets kiest en er dan ook echt voor gaat."

Heeft de simulatie met het Energietransitiemodel u nieuwe inzichten gegeven?

"Ja, zeker op het punt van besparingen. Het valt me mee hoeveel er op dat terrein mogelijk is. Daar moet ik wel de kanttekening bij plaatsen dat ik in het model bepaalde veronderstellingen gedaan waarvan ik niet weet hoe reëel ze zijn. Als het gaat om groei in de industrie bijvoorbeeld. Wat me verder opviel, is dat het gebruik van kolen tussen nu en 2030 in Nederland kan worden uitgebannen. Dat is dus een enorme klimaatbesparing zonder dat de zaken echt ontsporen."

U bent te gast in de aflevering van Watt Nu? over biobrandstoffen. Hoe denkt u over biobrandstoffen?

"Wat mij betreft zijn geavanceerde biobrandstoffen een nuttig onderdeel van een energietransitiemodel. Ik denk primair aan vliegverkeer en secundair aan scheepvaart en een wegverkeer, in het bijzonder het zwaardere transport. We moeten ons wel goed realiseren dat de aarde beperkte ruimte heeft en dat de bevolking groeit. Voedselvoorziening is cruciaal en de hoeveelheid biomassa die je op kunt wekken is beperkt. Ik wil niet dat voedselgewassen gebruikt worden voor brandstoffen. Voedsel hoort in de maag, niet in je Mercedes. Ik geloof wel dat je in de geavanceerde biobrandstof stappen kunt zetten, maar die zijn technologisch nog ingewikkeld en kostbaar."

Op zondag 5 mei om 13:30 uur wordt de aflevering van Watt Nu? met Tom van der Lee uitgezonden op RTL 7. Hij gaat met Marcel Wubbolts van DSM in discussie over alternatieve energiebronnen waaronder schaliegas. Het ‘groene geweten' bij deze uitzending is professor Pier Vellinga. De presentatie ligt in handen van Joris Putman. Voor meer informatie: www.wattnu.nl.

Foto: Patricia Börger

Volg Energiepodium op Twitter: @energiepodium