Zoeken

Energierapport Alweer een dialoog maar nu mét elkaar

Hans van Cleef, ABN AMRO: "Hybride oplossing energietransitie onvermijdelijk"

Afgelopen week werd het Energierapport door het Ministerie van Economische Zaken gepresenteerd. De Nederlandse overheid baseert haar visie op en strategie voor de toekomstige energievoorziening op dit rapport. In het slothoofdstuk wordt verwezen naar de energiedialoog die dit jaar moet plaatsvinden en die tot een breed gedragen energietransitie moet leiden. Onder het kopje ‘Aanpak Energiedialoog' wordt gesteld dat "De maatschappelijke dialoog over energie reeds op verschillende plaatsen wordt gevoerd". Dat klopt. Immers, voorstanders van een snellere verduurzaming van de energiemix praten met elkaar. Voorstanders van een langzamere aanpak praten ook met elkaar. En een enkele keer komen deze partijen samen bij een evenement waarbij iedere partij vooral luistert naar wat hij zelf te zeggen heeft.

Het Energierapport gaat uit van drie randvoorwaarden: veiligheid van winning tot gebruik, de leveringszekerheid en de betaalbaarheid van energie. Het lijkt een onmogelijke opgave om doelstellingen te halen, rekening houdend met deze randvoorwaarden in ons kleine landje - waar wij met veel mensen relatief dicht op elkaar leven. Daar komt nog bij dat geen van onze zintuigen merkt dat deze energie in onze omgeving wordt opgewekt. De energiemarkt is een wereldwijde markt. Het lijkt het dan ook vanzelfsprekend om meer en vaker over de grens te kijken. Met de oprichting van de Europese Energie Unie leek de uitkomst daar.
“"We moeten vooral in Europees verband kijken naar de energietransitie"”

Onlangs heb ik samen met Lucia van Geuns (TNO) een rapport geschreven, genaamd ‘De hybride motor van de energietransitie'. Daarin pogen wij een neutraal beeld van de stand van zaken rondom de energietransitie te geven. Zoals de titel doet vermoeden, is de energietransitie niet een proces dat van de ene op de andere dag kan worden omgegooid. Vooralsnog is een hybride oplossing onvermijdelijk. Met ‘hybride' bedoel ik een combinatie van traditionele en hernieuwbare vormen van energie. Eén van de conclusies uit ons rapport was dat er vooral in Europees verband moet worden gekeken naar de energietransitie. Liever nog op mondiaal vlak, maar draagvlak vinden binnen Europa is al een enorme uitdaging. Sommige landen hebben nu eenmaal meer geografische mogelijkheden dan anderen, terwijl andere landen juist meer financiële middelen bezitten om deze transitie een extra duw te geven. Europese samenwerking is hierbij cruciaal.

Om de mondiale uitstoot van CO2 zo snel mogelijk te laten dalen, moeten wij ons ook niet beperken tot de landsgrenzen. De vraag of je nieuwe, zo schoon mogelijke kolencentrales in Nederland wel moet sluiten terwijl elders in Europa oude, veel meer vervuilender kolencentrales nog jaren actief zullen blijven, wordt in Nederland politiek incorrect geacht maar lijkt mij terecht en vooral indringend. De discussie gaat zo vooral over, vanuit internationaal perspectief, minder efficiënte maatregelen en nationale kapitaalvernietiging. Volgens mij zou het moeten gaan over de - door iedereen - gewenste sterke verlaging van de mondiale CO2-uitstoot. Je kunt je daarom ook afvragen of Nederland - dat zich hoog op de welvaartscurve bevindt - geen financiële middelen beschikbaar zou moeten stellen ten behoeve van het sluiten van oude kolencentrales elders in Europa.

Het Energierapport van EZ nodigt uit tot een open dialoog om uiteindelijk concrete doelstellingen te formuleren en zo tot een zo efficiënt mogelijke energietransitie te komen. Een energietransitie waarbij de uitstoot van CO2 zo snel mogelijk wordt teruggebracht, investeringen in innovatie worden opgevoerd en duurzame energie een zo groot mogelijke rol krijgt. Daar kan geen enkele partij het mee oneens zijn. Laten we de door EZ gefaciliteerde discussie in 2016 gebruiken om met elkaar, dus inclusief onze internationale partners, tot een breed gedragen plan te komen. Dat is wat mij betreft een plan dat in de jaren daarop leidt tot de grootst mogelijke stappen op deze internationale markt.

Hans van Cleef is senior sectoreconoom energie bij ABN AMRO Bank, @ABNAMROeconomen. Op Twitter is hij actief onder @hansvancleef. Hij schrijft zijn columns op persoonlijke titel.

Hans van Cleef

Hans van Cleef is Hoofd Energy Research & Strategy bij Publieke Zaken. Op Twitter is hij actief onder @hansvancleef. Hij schrijft zijn columns op persoonlijke titel.