Shell-CEO Peter Voser waarschuwt: "Europa verlaagt CO2-uitstoot nauwelijks met deze koers"
Europa stevent af op een inflexibele, dure en potentieel onveilige energiemix van kolen en hernieuwbaar. Als de EU niets doet, wordt de CO2-winst van hernieuwbare bronnen tenietgedaan door extra kolengebruik en komen haar CO2-doelen in gevaar. Hoe langer maatregelen uitblijven, hoe moeilijker het wordt de koers nog te wijzigen. Die waarschuwing gaf Peter Voser, CEO van Royal Dutch Shell, af tijdens het 140e jubileum van gasvereniging KVGN. "Door niet nu te handelen, kan de EU zichzelf opsluiten in een onomkeerbare situatie."
Een grote stroom goedkope kolen uit de Verenigde Staten, "ultralage" prijzen voor CO2-rechten en miljardensubsidies voor duurzame energie zorgen voor een paradox in de Europese energiemix, stelt Voser. Die paradox, dat Europa ondanks grote investeringen in hernieuwbare energie haar CO2-uitstoot nauwelijks verlaagt, baart de Shell-topman zorgen.
"Terwijl kolencentrales op hoge capaciteit werken, worden veel efficiëntere gascentrales in Duitsland en Nederland stilgezet", zegt Voser. De consequenties: "Meer verbruik van kolen resulteert in meer CO2-uitstoot. Dat maakt de CO2-winst van duurzame, gesubsidieerde energievormen ongedaan."
Kolen en groen als blijvende mix
Diverse analisten menen dat de slechte positie van gas van tijdelijke aard is. Maar volgens Voser neemt het risico toe dat dit kolen-en-hernieuwbaar-scenario zich zal verankeren. "Er is meer dan genoeg ruimte voor kolencentrales. Die kolencapaciteit verdwijnt niet zomaar. Energiebedrijven aarzelen om verder te investeren in nieuwe gascentrales door onzekerheid over de hoogte van de CO2-prijzen op de lange termijn en de fiscale problemen die worden veroorzaakt door subsidies aan groene energie."
“"Die kolencapaciteit verdwijnt niet zomaar"”
Hoe langer de situatie voortduurt, hoe minder alternatieven er voor kolen zullen zijn en hoe moeilijker en duurder het wordt om onze CO2-uitstoot omlaag te krijgen, meent Voser. "Als deze trend wordt voortgezet, zou een enorme investering in CO2-neutrale technologieën als kernenergie en offshore wind nodig zijn om de impact van de extra CO2 uit kolen te compenseren."
Hoge kosten zouden niet de enige consequentie zijn van dit kolen-en-hernieuwbaar-scenario. Een recent onderzoek laat volgens Voser zien dat Europa's energiesysteem in toenemende mate inflexibel en potentieel minder veilig worden zou worden, als het aandeel kolen niet omlaag gebracht wordt.
Energieakkoord als voorbeeld
Als de koers wel snel verlegd wordt, zou de EU tot 2030 3,4 miljard ton CO2 minder uitstoten, zo werd onlangs becijferd. Daarom zou de EU voor 2030 een doel voor CO2-besparing moeten stellen, stelt Voser. De Zwitser vindt dat daar de focus op moet liggen en wil geen doelen voor hernieuwbare energieproductie of energiebesparing, zoals die nu bestaan voor 2020.
De Shell-CEO ziet in het onlangs gesloten Nederlandse Energieakkoord een voorbeeld voor Europa. "Nederland leidt de weg naar het terugdraaien van dit opkomende kolen-en-hernieuwbaar-scenario. Het Energieakkoord akkoord stelt een voorbeeld voor Europa, zowel door de inhoud als door de manier waarop het tot stand is gekomen. Het moet Europa aanmoedigen een robuustere CO2-prijs en een verschuiving van kolen naar gas tot stand te brengen, aangevuld met een toenemend aandeel hernieuwbaar." Voser benadrukt de relevantie van een sterke combinatie van wind, zon en gas, het sluiten van vijf kolencentrales en hervorming van het ETS, die met het Energieakkoord beoogd worden.