Zoeken

Geef de biomassacentrale Diemen een eerlijke kans

Auteur

Sible Schöne

Het debat over het toepassen van biomassa bij energieopwekking verhardt onnodig constateert Sible Schöne. Het is volgens hem onverstandig biomassa te veroordelen, terwijl onderzoek leert dat de duurzame inzet van biomassa onmisbaar is voor een succesvolle energietransitie.

Het debat over biomassa verhardt. Illustratief is het brede verzet tegen de biomassacentrale van Vattenfall in Diemen. Het bedrijf wijst er terecht op dat het nog pakweg een jaar of tien duurt voordat ze meer duurzame alternatieven als geothermie, groene stroom, groen gas en waterstof kan inzetten. Er liggen positieve adviezen van CE Delft en professor Blok. Een aanvullend convenant is opgesteld om te garanderen dat de houtpellets aan alle duurzaamheidseisen voldoen en dat de fijnstofconcentratie in de regio met minder dan 0.1% stijgt. Maar dit alles mag het verzet niet drukken. De verenigde duurzaamheidsorganisaties uit de regio zijn ‘verbijsterd’ en wijzen het convenant bij voorbaat af. De gemeenteraden van Amsterdam en Diemen zijn inmiddels tegen, evenals de meerderheid van Provinciale Staten.

“Discussie over biomassacentrale speelt niet alleen in Diemen”

De biomassacentrale in Diemen staat niet op zichzelf. De discussie speelt op veel plaatsen. En afgelopen maand verscheen ook een nieuw rapport van CE Delft met de boodschap dat er veel meer bioketels nodig zijn voor een aardgasvrije toekomst. Het CE Delft schat het aantal ketels bij huishoudens (met vermogens tot 500 kW) nu in op ca. 5.300 en verwacht dat een forse groei nodig is naar 150.000 – 200.000 in 2030 met name van de kleinere ketels tot 100 kW. Deze groei moet met name worden gestimuleerd door voortzetting van de huidige ISDE subsidieregeling, zoals afgesproken in het Klimaatakkoord. Met deze aantallen kunnen volgens CE Delft bioketels een noodzakelijke en significante bijdrage leveren aan de versnelling van de warmtetransitie in de gebouwde omgeving die is voorzien in het Klimaatakkoord. Dat gaat uit van een verduurzaming van 50.000 woningen per jaar in 2021, oplopend naar 200.000 per jaar in 2030.

“Hopelijk zorgt aanpak van kabinet voor een nuchtere discussie”

Het heeft zacht gezegd iets tegenstrijdigs, dat milieuorganisaties de relatief schone, grootschalige inzet van biomassa door Vattenfall bestrijden en tegelijkertijd via het Klimaatakkoord de subsidie op de kleinschalige inzet in bioketels steunen. En dan zwijg ik nog over het gebrek aan discussie over houtkachels en zeker open haarden. Laten we hopen dat de aanpak van het kabinet de komende jaren voor een nuchtere discussie gaat zorgen. Het mijn inziens terechte uitgangspunt daarbij is dat het kabinet ervan overtuigd is dat de inzet van biomassa nu en richting 2030 en 2050 noodzakelijk is voor de verduurzaming van onze economie en het realiseren van de klimaatopgave. Maar dat tegelijkertijd alleen duurzame biomassa werkelijk bijdraagt aan verduurzaming van de economie en dat duurzame biomassa op mondiaal niveau op termijn schaars zal zijn.

Het PBL krijgt daarbij de taak om duurzaamheidscriteria per biomassastroom te bepalen, een inschatting te maken van de beschikbaarheid van de verschillende stromen, een voorstel voor de inzet in de verschillende sectoren en de verwachte kosten en klimaatwinst. De SER zal hierover adviseren op basis van een consultatie van stakeholders.

“Straks adresseren we ook de koolstofschuld”

Nieuw ten opzichte van de Commissie Corbijn, die in de vorige ronde over duurzaamheidscriteria adviseerde, is dat ook expliciet een schatting van potentiëlen zal worden gemaakt. Wat mij betreft op Europees niveau. Ik zie dat als winst. Nieuw is ook dat het ingewikkelde onderwerp koolstofschuld kan worden geadresseerd. Daarmee wordt het gegeven bedoeld dat verbranden van biomassa in eerste instantie netto CO2-emissies geeft. Gebruik van biomassa leidt pas tot netto reductie van broeikasgasemissies als er sprake is van evenwicht tussen kap en teruggroei.

In de Verenigde Staten is discussie ontstaan of dit het geval is bij de houtpellets die voor de elektriciteitsproductie naar Europa (met name Engeland) worden verscheept.

Deze week heeft NUON met de betrokken gemeenten een convenant gesloten waarin het naast veel andere zaken toezegt dat de luchtvervuiling verder wordt teruggedrongen en houtpellets afkomstig zijn uit bossen, waarbij niet meer hout wordt geoogst dan er aangroeit. Dit wordt onafhankelijk gecontroleerd. Kritisch volgen of dit echt gebeurt blijft uiteraard nodig. Maar het stoppen van dit soort serieuze duurzaamheidsinitiatieven is wat mij betreft niet constructief. Uitsluitend inzetten op pelletkachels, houtkachels en open haarden lijkt me ook niet de oplossing.

Sible Schöne

Sible Schöne is Adviseur van HIER.