We hebben in Nederland een zeer betrouwbare energievoorziening, zowel voor gas, warmte als elektriciteit. De overheid zorgt er via uitgebreide wetten voor dat de marktpartijen dat doen tegen aanvaardbare prijzen. Het afgelopen jaar was het even spannend door de hoge gas- en elektriciteitsprijzen. Dan is het goed om te kijken of alle regels nog voldoen, of dat een aanpassing van de marktregels nodig is om die betrouwbare en betaalbare energievoorziening de komende decennia zo te houden. Maar om dan te stellen dat de energievoorziening in handen van de overheid of in handen van onszelf (coöperaties) moet komen, gaat wel heel snel, en die conclusie deel ik niet.
“Het verbaasde me dat het doorleveren van zonnestroom aan je buren zonder nuance werd opgehemeld”
Het verbaasde me dat het doorleveren van zonnestroom aan je buren zonder nuance werd opgehemeld. De sfeer was dat energiecoöperaties het pas goed doen en dat de energiebedrijven “niet geïnteresseerd zijn in particulieren, die zijn in handen van buitenlandse partijen” en “We worden door de regeltjes en de overheid continu gedwarsboomd”. In deze reportage en uitingen van vele leden van coöperaties ontbreekt het helaas aan kennis van zaken. Vandaar kort enige nuancering.
Zon- en windcoöperaties doen heel nuttig werk, maar het is een misvatting om te stellen dat een zonnepark elektriciteit levert voor huishoudens (Zutphen). Want als de zon niet schijnt, wil elk huishouden toch stroom en dan kunnen de energiecoöperaties niet leveren. Ze zijn een projectontwikkelaar, die zon- en windparken mogelijk maakt en de elektriciteit verkoopt aan een …. energieleverancier. Daarbij wordt vergeten dat geen enkele energiecoöperatie energie levert op elk moment dat we het nodig hebben. Dat hebben de gezamenlijke coöperaties (Samen Om) uitbesteed aan … een energieleverancier, namelijk Eneco. Niets mis mee, maar daar moet je eerlijk over zijn. Ze leveren per saldo evenveel energie als ze opwekken met hun zonne- en windparken, maar een cruciale functie (op elk moment vraag en aanbod matchen) is uitbesteed aan de “echte” energieleveranciers.
“Ik weet niet wat de meerwaarde is van het verkopen aan je buurman of aan de energieleverancier, maar het kan wel”
Ook werd in Tegenlicht ruimte gegeven aan een mopperende ondernemer die beweerde dat je geen elektriciteit aan je buurman mag verkopen als je teveel hebt. Dat mag heus wel, als je zorgt dat je een energieleverancier wordt met programmaverantwoordelijkheid, oftewel dat je zorgt dat je aan alle regels van een betrouwbare energieleverancier voldoet en op elk moment vraag en aanbod matcht. Tegenwoordig is het zelfs mogelijk om via Entrance je stroom te verkopen via het openbare elektriciteitsnet, waarbij Entrance zorgt voor die “programmaverantwoordelijkheid”. En dat kost natuurlijk wél iets, want die verantwoordelijkheid kost geld. Ik weet niet wat de meerwaarde is van het verkopen aan je buurman of aan de energieleverancier, maar goed, het kan wel.
En dan hebben we het nog niet eens over het idee om ‘off grid’ te gaan, oftewel de aansluiting op het elektriciteitsnet op te zeggen en zelf op elk moment van het jaar in eigen energie te voorzien. Een romantisch idee, dat ook zonder nuance ter sprake kwam, en dat je wel uit je hoofd laat als je even goed nadenkt. Want voor 325 euro per jaar kun je altijd de goedkoopste elektriciteit afnemen, en mag je ook nog eens je eigen geproduceerde elektriciteit op het net zetten, die de energieleveranciers verplicht zijn om af te nemen.