Frank van den Heuvel: wat hoogspanningsnetbeheerder wel lukte en Brussel niet
Het gaat toch gebeuren. Mel Kroon, de keizer van de transportnetwerken vertrekt. Na zestien jaar moet Tennet op zoek naar een nieuwe CEO. Sinds begin deze eeuw heeft hij alles meegemaakt op energiegebied, de fusieslag van energiebedrijven, de loopgravenoorlog van de splitsingsdiscussie, de liberalisering en allerlei privatiseringen, de grilligheid van de politiek, die ieder half jaar een andere vorm van energieproductie tot favoriet koos. En hij gaf mee vorm aan een enorm bedrijf met tot over de grenzen heen inmiddels miljarden aan activa in de vorm van transportnetten.
De meest imposante overname van Tennet, gestart vanuit Zuid-Holland, was natuurlijk de overname van het Duitse Transpower, de grootste hoogspanningsnetbeheerder over de grens. Voor het eerst ontstond een grensoverschrijdend elektriciteitsnetwerk; de Europese integratie was weer een stap verder. De snelweg van de energie wordt pas gemist als deze er niet meer is; of als er tijdelijk een storing is. Mel Kroon heeft op een gestadige manier een kleine TSO omgebouwd tot een van de grootste energienetwerkbedrijven in Europa. En natuurlijk heeft Tennet het voordeel dat het veel minder dan de energiebedrijven die direct zaken doen met consumenten, in de publieke belangstelling staat. Het bouwen kon in alle rust gebeuren. De meeste Nederlanders kennen het bedrijf niet eens. En dat is ook een verdienste, want dat betekent dat er weinig mis gaat.
“Mel Kroon is ook de man van de stopcontacten op zee”
Kapitaalintensief, gebaat bij rust, reinheid en regelmaat. Vanuit Nederland en Duitsland expandeert Tennet, en de kabels naar Engeland, Noorwegen en Denemarken maken het bedrijf sterker, pluriformer en breder. Op deze manier moeten we Europa uitbreiden: kijken waar de meerwaarde ligt. En zo weet Tennet onder leiding van Kroon te bereiken wat Brussel niet lukt. Noorwegen weigert lid te worden van de Europese Unie, maar Tennet heeft het land weten te paaien met NorNed. Denemarken, EU-lid, maar halsstarrig weigerend toe te treden tot de Eurozone is ook kritisch naar Brussel. De COBRA-kabel van Tennet weet zeemeermin en energiesector te vangen. En ook de doldrieste Britten kunnen misschien de Unie verlaten, maar met de BritNed-kabel kan geen referendum hen meer ontkoppelen.
Maar Tennet ging verder. Ingeklemd tussen Duitsland en de zee, was er op een bepaald moment maar een optie: Hollands Glorie. Mel Kroon is ook de man van de stopcontacten op zee. Daar is ruimte, daar zijn kansen, daar maakt de technologie veel mogelijk. Dit gaat komende jaren vorm krijgen. Er is een bedrijf ontstaan dat gegroeid is in omvang, maar eveneens in denken. Aandacht voor technologie blijft, maar er is meer. Het bedrijf weet de omgeving te betrekken bij de projecten, de mensen, het milieu. Ook hier weer blijkt dat door minder verandering van koers, minder hijgerige consumenten en minder politieke reuring ondernemingen de mogelijkheid hebben dit te doen.
Wat nu voor Kroon? Hij kon met zijn mensen in zestien jaar een onderneming opbouwen, die baat had bij stabiliteit, rust en consistentie. Eigenlijk precies waar het bij het Nederlandse energiebeleid, zeker waar het productie, governance en doelen betrof, de afgelopen jaren aan ontbrak. Ik weet dat het niet democratisch is, maar een kabinet dat zestien jaar zetelt met ook zestien jaar lang dezelfde minister van Energie kan een zegen zijn. Deze kan op een verstandige manier, zonder verkiezingen, zonder grilligheid, zonder opportunisme, zonder jaarlijkse wijzigingen van koers en zonder loopgraven, beleid uitvoeren. Maar zo werkt het niet met ministers. Wat gaat Mel Kroon wel doen? Onbekend. Maar als er iemand op een verstandige manier heeft bewezen dat samenwerking en verbindingskracht mogelijk zijn in Europa, zelfs met de lastigste landen, dan is hij dat wel, met Tennet. De Europese Commissie leiden zou de kroon op zijn werk kunnen zijn.
Frank A.M. van den Heuvel is werkzaam op het gebied van Public Affairs & toezicht