Zoeken

Omvormers kunnen slimmer worden

Auteur

Sible Schöne

Met moderne omvormers is veel meer mogelijk dan vaak wordt gedacht, stelt Sible Schöne. “Het wordt ook steeds belangrijker deze mogelijkheden te benutten, ook bij zon op dak. Niet alleen vanwege de toenemende congestie, ook omdat begrenzing van de capaciteit van omvormers in de toekomst nodig is voor een verdere groei van zon op dak. Een derde reden om te kijken naar de mogelijkheden van omvormers is dat de teruglevering van zonnestroom aan het net geld kan kosten.”

Wat zijn de verschillende knelpunten, waarom is beperking van de capaciteit van de omvormer nodig en wat zijn de mogelijkheden? Er is snel meer aandacht nodig voor dit onderwerp, ook al omdat het nieuwe kabinet van plan is de salderingsregeling snel af te schaffen. Het zelfverbruik wordt dan bepalend voor de opbrengst en de terugverdientijd van zonnepanelen. En intelligentere omvormers kunnen kosten besparen en een verdere groei van zon op dak mogelijk maken.

Wat zijn de problemen?



Curtailment

Bovenstaande betekent dat er drie redenen zijn om niet de maximale capaciteit van de zonnepanelen te benutten. De eerste is de maximale beschikbare capaciteit van het elektriciteitsnetwerk daarmee optimaal wordt benut. Het is economisch erg onlogisch om infrastructuur neer te leggen die maar zeer korte tijd in het jaar gebruikt wordt. Daarom is het bij een zonnepark nu al verplicht om op 50% maximaal vermogen te dimensioneren. Zo kan er relatief meer duurzame energie worden opgewekt op dezelfde infrastructuur. De tweede reden is dat de elektriciteitsprijs steeds vaker bij veel zon negatief wordt. Niet terugleveren op deze momenten verbetert de businesscase van de zonnepanelen. De derde reden is dat dit ook helpt om vraag en aanbod in balans te houden. Als er meer wordt geproduceerd dan verwacht, terwijl de afname wel gelijk aan de verwachting is, dan moet er worden gecompenseerd aan de productiekant om toch het elektriciteitsnet in balans te houden.

Het aftoppen van de capaciteit van de omvormer is ook niet zo nodig. Het heeft maar een kleine impact op de totale jaarlijkse opbrengst. Dat komt omdat de zonnepanelen maar een klein deel van de tijd hun maximale opwekcapaciteit leveren. Berekeningen van de netbedrijven laten zien dat je slechts 2% minder opbrengst hebt in een jaar als je het piekvermogen met 30% aftopt. Bij 50% aftopping wordt dit 10 – 15%. Onderstaande grafiek illustreert dit.

Afbeelding1

Mogelijkheden omvormers

Je kan vrij veel met een omvormer. Het is technisch mogelijk om dynamisch terug te regelen op basis van het spanningsniveau (om zo uitvallende omvormers te voorkomen en een extra prikkel te geven voor zelfverbruik). Het is daarnaast ook mogelijk om een exportbegrenzing in te stellen. Je kan de omvormer op 50% piekvermogen installeren. En zelfs installeren dat je de piek nog wel voor zelfverbruik kunt inzetten. Dus stel, je hebt een 4 kWp systeem, dan kun je maar maximaal 2 kWp aan het net leveren. Maar stel dat het zonnesysteem 3 kWp oplevert, kun je die 3 kWp wel inzetten om bijvoorbeeld je elektrische auto op te laden.

Al deze instellingen kan de omvormerfabrikant technisch regelen. Dit kan ofwel via het leveren van een nieuwe omvormer of bij recent geïnstalleerde via een software package. Let op: dit verschilt wel per omvormerfabrikant. Dus als je hier meer informatie over wilt krijgen, dan is het advies om met de specifieke fabrikant in gesprek te gaan en op zoek te gaan naar de mogelijkheden. Het kan ook zinvol zijn contact op te nemen met de energieleverancier die – in een aantal gevallen – een geschikt softwarepakket kan installeren. Laatste mogelijkheid is dat een installateur fysiek langskomt om wijzigingen aan te brengen.

Een lastig punt bij dit alles is dat uitvallende omvormers slecht kunnen zijn voor de levensduur van de apparaten, dus als er mogelijkheden zijn om dat te beperken, ofwel met dynamisch terugregelen of een 50% piekvermogen teruglevering, dan is dat positief voor het apparaat. Het lastige blijft dat zulke maatregelen massaal moeten worden toegepast, want als een paar individuen deze maatregelen toepassen, dan heeft het weinig zin.

Holland Solar is momenteel met de omvormerfabrikanten, netbeheerders en het ministerie van EZK in gesprek om deze maatregelen verder te onderzoeken en te implementeren. Het is belangrijk dat ook energiecoöperaties en bewonersgroepen deel gaan nemen aan dit gesprek.

Sible Schöne

Sible Schöne is Adviseur van HIER.