Zoeken

Ook de schatkist wordt gezonder van schone lucht

Jorien de Lege: "Kosten ziekmakende luchtvervuiling genegeerd"

Wie niet op een relatief schoon Waddeneiland woont, maar bijvoorbeeld langs een drukke snelweg, of onder de rook van raffinaderijen, industrie of een kolencentrale, heeft al gauw een half jaar korter te leven. Het statistisch verband tussen levensverwachting en schone lucht is behoorlijk sterk. Maar, let op: zulke cijfers gaan om gemiddelden. Tegenover mensen met sterke longen en een gezond gestel die nergens last van krijgen, staan duizenden mensen met minder genetisch geluk, die jaren van hun leven inleveren door geografische en sociologische pech. Wie niet weet weg te komen van de smerigste plekjes, loopt aantoonbaar meer risico op nare hart- en longziekten. Een onrechtvaardigheid die in het politieke debat over luchtkwaliteit maar weinig aandacht krijgt.

Hoewel de lucht ook in Nederland gestaag minder smerig wordt, is echte schone lucht nog altijd een schaars goed, dat bovendien niet eerlijk verdeeld is over arm en rijk. ANWB-baas Guido van Woerkom zei ooit liever zes maanden van zijn leven in te leveren, dan het gaspedaal minder diep in te duwen: "dat laatste half jaar is toch niet het leukste". Die boodschap kwam hard aan bij veel minder bedeelden die in huurwoningen pal op de snelweg woonden en hadden gepleit voor het verlagen van de maximumsnelheid, omdat de luchtkwaliteit daar zienderogen van opknapt. Vermoedelijk terecht veronderstelden zij dat Van Woerkom zelf gezien zijn inkomen op veilige afstand van een drukke verkeersweg zijn domicilie had gekozen.
““Er zijn kostenposten in onze gezondheidszorg waar beduidend méér gedoe over is waar minder geld mee gemoeid is dan de gevolgen van vieze lucht””

Bij onvolledige verbrandingsprocessen blijft ziekmakend fijn stof over, of het nu om benzine, diesel of kolen gaat. Hoewel filters heel wat viezigheid kunnen wegzuiveren, maak je de lucht pas echt schoon door de bron van vervuiling weg te nemen. Laat kolencentrales wijken voor duurzame energie waarop je elektrische auto's laat rijden en je maakt écht een klapper. Pas dan komen de normen voor luchtkwaliteit die de Wereldgezondheidsorganisatie raadzaam acht in beeld.

Zolang de prijs van de uitstoot van CO2 veel te laag is, kost de omslag naar schone energie veel harde euro's. In de vele sommen die gewijd worden aan de vraag welk tempo we daarbij moeten volgen, spelen de kosten van gezondheidszorg nauwelijks een rol. Laat staan de ellende die ziekten onvermijdelijk met zich meebrengen, zo die überhaupt al in geld is uit te drukken. Hoe dan ook lopen die bedragen in de miljarden. Er zijn kostenposten in onze gezondheidszorg waar beduidend méér gedoe over is waar minder geld mee gemoeid is dan de gevolgen van vieze lucht. Zou minister Schippers in de ministerraad wel eens haar mond opendoen als de collega's van Economische Zaken en Infrastructuur & Milieu discussiëren over het voortijdig sluiten van kolencentrales of het fiscaal regime voor schone auto's? Ik mag het hopen.

Jorien de Lege

Jorien de Lege is campagneleider klimaat en energie bij Greenpeace