Jos Cozijnsen: "Vrijwillige afspraken zijn de tol om alle landen te laten bijdragen"
Traditioneel anderhalf dag later dan gepland eindigde de Klimaattop zondagochtend in Peru met het ‘Lima Plan of Action'. Daarin staat hoe alle landen hun emissie-reductievoorstel gaan doen. Ook is er een onderhandelingstekst, dat volgens een voetnoot ‘work in progress' is. Dat samen moet uitmonden in een nieuw Klimaatakkoord in Parijs, in december 2015. "Gebrek aan urgentie" en "te vrijblijvend", heet het in veel reacties. Toch is Lima de best denkbare stap voor Parijs.
Milieugroepen omschreven Lima als een drama. Het Wereld Natuur Fonds vindt de top "geen vooruitgang". The Climate Group blogt: "COP20: Is voluntary action the new normal?" Maar niet voor niets was dit een klimaattop ter voorbereiding van de top in Parijs. Daar moet het mondiale akkoord met doelen voor 2030 en de lange termijn worden afgesproken. De Europese Commissie stelt in een verklaring dat het onderhandelingsproces nog op koers is.
Hoe vrijblijvend zijn de uitkomsten van Lima? Volgend jaar moeten landen plannen indienen om hun CO2-uitstoot te verminderen (Intended National Determined Contributions, INDCs). Nu is afgesproken dat landen informatie ‘mogen' geven over de basisemissies. Het gaat om hoe ze reducties gaan bereiken, met toelichting per sector, over de rekenmethodes en verificatie van de cijfers. De EU en de VS wilden daar eisen aan stellen. China en partners willen dat alleen voor industrielanden. In het akkoord is het nu voor alle landen vrijwillig. Ook is het niet gelukt een gezamenlijke ‘ex ante review' te maken van de reductieplannen. Nu is het Secretariaat gevraagd op 1 november een optelsom te maken van de plannen die op 1 oktober zijn ingeleverd. Dat is dus geen echte analyse en erg laat, vlak voor de top.
““Ik denk dat regeringen steeds terughoudender zijn geworden om zeer ambitieuze CO2-doelen af te spreken voor een hele economie””
Het is wellicht de tol die je moet betalen om alle landen aan CO2-reductie te laten bijdragen, vindt ook de bekende Harvard econoom Robert Stavins. De VS en de EU kunnen wel het goede voorbeeld geven door die detailinformatie aan te dragen en ontwikkelingslanden te helpen dat te doen.
Terecht zegt men in
persverklaringen dat Lima de klimaatdoelen
niet realiseert. In mijn vorige
column gaf ik aan dat de nieuwe ‘bottom-up'-wereld wel tot emissieverplichtingen
leidt. Bij deze nieuwe structuur hoort ook een ander manier van ambitie
bereiken.
§ Ten eerste doordat landen elkaar regelmatig tot in 2020 de maat zullen nemen en stimuleren doelen aan te scherpen. Eurocommissaris Cañete zei woensdag op de persconferentie in Lima: "De EU gaat tenminste voor 40% reductie in 2030. Als het nodig is, gaan we daaroverheen via internationale credits."
§ Ten tweede door ‘over-compliance' - meer doen dan is afgesproken. Ik denk dat regeringen steeds terughoudender zijn geworden om zeer ambitieuze CO2-doelen af te spreken voor een hele economie. Dat landen bereid zijn tot ‘overcompliance' in de praktijk blijkt uit de extra emissiereducties die een groot aantal landen, waaronder Nederland, onderneemt in de Clean Air Coalition (methaan, roet, HFK's, etc.). Ze willen zich niet tot extra reducties in 2020 verplichten, maar ze doen het wel.
§ Ten derde zie je dat er in de praktijk meer wordt gedaan door bedrijven, steden, provincies en staten. De VN heeft op Lima het ‘NAZCA-portal' opgezet waarbij stakeholders initiatieven daarvoor kunnen aandragen. Een aantal bedrijven hanteert interne CO2-prijzen. In Nederland is onlangs de Klimaatcoalitie opgezet, met deelnemers als steden en bedrijven die in 2050 klimaatneutraal willen worden. In het aanstaande ‘Emissions Gap Report' zal UNEP, het milieuprogramma van de Verenigde Naties, dan ook niet alleen de afgesproken CO2-doelen en aangekondigd beleid analyseren, maar ook andere initiatieven en ontwikkelingen meenemen.
In de onderhandelingstekst
voor Parijs staan wel ambitieuze gezamenlijke lange termijn CO2-doelen:
0 emissies in 2100 en een doel voor 1,5 graad opwarming, in plaats van het
huidige doel van 2 graden. Met al deze initiatieven moet dat mogelijk zijn.
Jos Cozijnsen is
zelfstandig adviseur emissierechten. Meer informatie over hem vindt u op www.emissierechten.nl. Op Twitter is hij
actief onder @timbales.