Nu gaat het over datacenters in de Flevopolder die alle groene stroom van de windmolens in de polder ‘inpikken’, contracteren (en daar waarschijnlijk nog niet genoeg aan hebben), terwijl de huishoudens er vooral voor betalen.
De oorzaak van dit soort berichten is dat we een merkwaardig systeem hebben in Nederland. Met subsidie worden de zonne- en windparken neergezet en vervolgens worden de groencertificaten voor een prikkie verkocht aan bedrijven die groene sier willen maken. De prijs van die groencertificaten is weliswaar opgelopen, nu ongeveer een cent per kWh, maar is nog maar een klein deel van de kosten die een groene kilowattuur echt kost. Het meeste wordt via de SDE+ door ons allemaal bijbetaald. Grotendeels door de huishoudens en daarna vooral door het mkb en een beetje door de grote industrie.
“100% Groene stroom met zon en wind gaat echt niet lukken”
Bedrijven als Google, maar ook NS en het GVB kopen die groencertificaten en zeggen dat ze op 100% windenergie rijden. Ook lagere overheden houden dit systeem in stand door van datacenters (en andere bedrijven) te eisen dat ze groene energie gebruiken. Maar eigenlijk is het flauwekul. Als het niet waait rijdt de trein ook en de kosten liggen vooral bij de kleinverbruiker. 100% Groene stroom met zon en wind gaat echt niet lukken. Er zal altijd 25 a 30% van de stroom met regelbare centrales geproduceerd moeten worden, en als die ook groen moeten zijn, dan kan dat alleen voor een (kale) prijs van circa 15 ct per kWh. In onze recente studie over CO2-vrije flex voor Natuur & Milieu hebben we dat uitgewerkt. En moet de kleinverbruiker dat ook gaan betalen? Minister Wiebes heeft al toegezegd dat bedrijven meer moeten gaan bijdragen aan de ODE-heffing (waarmee de SDE+ wordt gefinancierd). Nu is het 50-50%, terwijl de huishoudens maar 25% van de stroom gebruiken.
“Het is beter als de energiegebruiker die pretendeert groen te zijn, alle extra kosten voor z’n rekening neemt”
Beter ware het als de energiegebruiker die pretendeert groen te zijn, alle extra kosten voor z’n rekening neemt. Maar dan zal het aandeel groene energie snel stagneren, want die extra centen per kWh hebben de meeste consumenten en bedrijven er niet voor over.
Hoe kan het dan wel? Een methode is om van de energieleveranciers te eisen dat ze in 2030 70% groene stroom verkopen, aan al hun klanten, maar dat betekent dat ook grote bedrijven 3 cent per kWh extra moeten betalen, en dat kan hun concurrentiepositie schaden. Een andere manier is om te eisen dat het verbruik tot 10.000 kWh/j 100% groene stroom is en dat die grens langzamerhand omhoog gaat. Dan betalen grote bedrijven ook voor dat deel mee aan groen zonder dat de kosten voor hen snel te hoog worden. Dat betekent dat nu al alle huishoudens groene stroom zouden afnemen en tegelijkertijd dat die groene bedrijven nooit kunnen claimen dat ze 100% groene stroom gebruiken. En ook om andere redenen zullen we naar zo’n systeem moeten, want per 2025 wordt de subsidie voor hernieuwbare energie afgeschaft en moet de markt het zelf gaan doen.