John Kerkhoven: "De gewone burger weet geen fluit van energie."
John Kerkhoven, het brein achter de site http://www.energietransitiemodel.nl/, zegt dat de consumenten nog minder weten van energie dan hij had kunnen vermoeden.
#hardecijfers
Vlak voor de zomervakantie had ik het genoegen om bij een sessie te zijn waar 3 HBO-studenten en 3 universitaire studenten, gemiddelde leeftijd 20 jaar, onder begeleiding van een onderzoeker van Blauw Research een discussie aangingen over het onderwerp energie. De sessie was bedoeld als voorloper voor een enquête onder 1.000 studenten en 1.000 burgers waarover ik in een tweede artikel meer zal schrijven.
De onderzoeker vroeg aan de zes studenten: "Welke energiebron komt het eerste bij je op?" De eerste energiebron die genoemd werd was kernenergie. Logisch, want we hadden net de ramp in Japan achter de rug. De tweede die opkwam was aardolie, want dat kenden ze van de ramp in de golf van Mexico. De derde energiebron die opkwam was steenkool. Dat kenden ze van die arme mijnwerkers die vastzaten onder de grond in Chili. Opmerkelijk was dat de energiebron die Nederland grotendeels van energie voorziet (aardgas) helemaal niet genoemd werd. Achteraf eigenlijk wel te begrijpen, want daar is recent geen ramp mee geweest. De invloed van de media is groot op de beeldvorming van het jonge hoger opgeleide deel van de bevolking.
Vervolgens vroeg de onderzoeker na nog eens een half uur discussie: "Waar komt de energie die we in Nederland gebruiken vandaan?" Conclusie na vijf minuten overleg: onze elektriciteit komt uit Franse kerncentrales en ons aardgas komt helemaal uit Rusland.
Er kan eigenlijk maar één conclusie getrokken worden uit deze discussie: deze zes studenten zijn leken op het gebied van energie. Minder dan 4% van onze elektriciteit komt uit kernenergie en dan nog eens voor een groot deel uit Borssele. Bijna al het aardgas kwam in 2010 NIET uit Rusland. Als je in de ketenanalyse module van het Energietransitiemodel kijkt zie je dat het goede antwoord is: 5% van het aardgas komt momenteel uit Rusland, 5% uit Noorwegen en 90% uit Nederland (zie http://www.energietransitiemodel.nl/supply/fce).
Vervolgens gingen zes burgers die hadden aangegeven meer dan gemiddeld geïnteresseerd te zijn in energie, de discussie aan met de onderzoeker van het onderzoeksbureau. Na enige tijd vroeg de onderzoeker: "Wat is biomassa?". Na vijf minuten discussiëren kwamen de zes burgers er niet uit. Ze wisten het niet.
Niet alleen hebben de media dus een heel grote invloed op de beeldvorming over het energiesysteem en vervormen ze onbedoeld het beeld volledig. Ook veel van de communicatie over energie richting de bevolking komt niet aan, omdat men termen als ‘biomassa' eenvoudigweg niet begrijpt.
Zou het echt zo zijn dat de bevolking eigenlijk geen fluit weet van energie? In een volgend artikel zal ik u iets vertellen over de uitkomsten van het onderzoek onder 1000 studenten en 1000 burgers. Ik kan u alvast verklappen dat het kennisniveau nog veel lager is dan ik had kunnen vermoeden. Geen wonder dus dat de energietransitie niet op gang komt. Als je de huidige situatie niet kent, noch de opties die je hebt naar de toekomst toe, kun je ook niet tot verandering komen. Het enige dat je kunt doen, is doorgaan met je oude leefgewoontes. Zoals analfabetisme een rem geeft op de ontwikkeling van een bevolking, zo doet een gebrek aan kennis over energie dat uiteindelijk ook.
Volg ons op Twitter: @energiepodium