Zoeken

"Ik had liever gezien dat biomassabijstook helemaal van de baan was"

De ambities van het Energieakkoord zijn niet mis. Nederland streeft naar een volledig duurzame energievoorziening in internationaal verband in 2050. De crux zit natuurlijk in de woorden ‘in internationaal verband', want dat duidt op internationale onderhandelingen. De doelstellingen van die onderhandelingen worden in de Kamerbrief over het akkoord van Minister Kamp ook aangegeven: in 2050 moet er een CO2-reductie zijn van 80 tot 95% ten opzichte van 1990. Dat is mooi, maar ik kan mij geen voorbeeld herinneren van een doelstelling die over 40 jaar gehaald zou moeten worden en daadwerkelijk gehaald is. Sterker: spraken de 27 landen die onder de Europese Unie vallen niet af om in het kader van Europa 2020 20 procent minder CO2 uit te stoten dan in 1990? En moest de energie-efficiëntie in 2020 niet met 20 procent zijn toegenomen en moest het aandeel duurzame energie in 2020 voor de gehele EU geen 20 procent bedragen? En is het aandeel van Nederland daarbij geen 14 procent in 2020? Deze doelstellingen worden allemaal niet gehaald. Sterker, het Energieakkoord komt niet verder dan 16 procent duurzame energie in 2023.

Volgens de FNV levert de energiebesparing van het akkoord 15.000 banen op, vooral in de bouw. Er gaat namelijk volop geïsoleerd worden. Dat is mooi. Maar dan moeten we wel allemaal afspraken overnemen zoals die van Duurzaam Almere: "De gemeente streeft ernaar om in geheel Almere in 2025 energieneutraal te zijn. Dit betekent dat wij onze schone energie zelf produceren en minder energie gaan verbruiken. De provincie heeft zelfs de ambitie om dit al in 2020 voor geheel Flevoland te bereiken, uitgezonderd voor mobiliteit."

Of dit lukt, valt te bezien. Al was het alleen maar omdat de regelgeving in Nederland tegenwerkt. Daar kan burgemeester Annemarie Jorritsma van Almere overigens over meepraten. Zij werd in 2006 door de provincie Flevoland op de vingers getikt voor het illegaal oppompen van grote hoeveelheden grondwater onder haar woning. Jorritsma gebruikt het water om haar huis in de winter goedkoop te verwarmen, en in de zomer te koelen. Maar de milieuvriendelijke winning van aardwarmte mocht niet omdat de noodzakelijke vergunning voor diepteboringen nooit was aangevraagd.

Ik ben daarom benieuwd hoe makkelijk het is om al die windmolens waarin het Energieakkoord voorziet, daadwerkelijk te plaatsen. Als ik nu al zie hoeveel weerstand het voornemen veroorzaakt om in Urk een park van ruim 80 windmolens te bouwen, dan heb ik daar een hard hoofd in. Windmolens horen van oudsher bij Nederland, maar als de horizon overal met onaantrekkelijke windturbines vervuild wordt, zal een groot deel van de bevolking in opstand komen.

Het goede van het Energieakkoord is dat Nederland meer energiebewust lijkt te gaan worden. Dat werd tijd, want Nederland is de hekkensluiter van de Europese Unie. Toch houdt het akkoord iets pervers in stand. Als het goed is zullen energiebedrijven oude kolencentrales uit de jaren tachtig sluiten. Hiermee wordt feitelijk de mogelijkheid beperkt om hernieuwbare energie op te wekken door bijstook van biomassa in kolencentrales. Ook al bevat het energieakkoord een limiet voor de bijstook van biomassa, ik had liever gezien dat die bijstook helemaal van de baan was. Ik vind het onverteerbaar dat bossen in Amerika worden gekapt, inclusief bossen die hardhout leveren, om ten behoeve van de CO2-reductie hier te worden opgestookt. Dit is de wereld op zijn kop: de antischaliegaslobby neemt in Nederland aan kracht toe met als argument dat het land vergeven wordt van de boorinstallaties en de winning van schaliegas niet duurzaam is. Dat wij schade aanrichten door ver weg in Amerika hele bossen kaal te kappen, schijnt kennelijk geen aanleiding voor morele verontwaardiging en protesten te zijn.

Volg Energiepodium op Twitter: @energiepodium

Rob de Wijk

Rob de Wijk is directeur van het The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) en professor Internationale Betrekkingen aan de Universiteit Leiden. In zijn column gaat hij in op de energievoorziening in het licht van de internationale verhoudingen.