Reactie Lambert van Nistelrooij: "We kunnen uitdaging Russische beer al aan"
Volgens Bas Eickhout, Europarlementariër voor GroenLinks, moet Europa minder afhankelijk worden van Russisch gas. Hij pleit daarom voor een verdragswijziging die een sterker gecoördineerd Europees energiebeleid mogelijk maakt. Lambert van Nistelrooij, Europarlementariër voor het CDA, vindt dat te ver gaan. Volgens hem kan Europa met de huidige afspraken prima weerstand bieden tegen Russische druk. Ook wijst hij op het economische belang van Rusland om een betrouwbare gasleverancier te zijn.
Beste Lambert,
Energie is politiek. Europa haalt momenteel een kwart van haar gas uit Rusland. Dat dit tot nare situaties kan leiden, bleek wel toen Rusland besloot om de gaskraan naar Oekraïne, waardoor tachtig procent van onze Russische gasimport gaat, dicht te draaien. Voor Europa genoeg reden om op zoek te gaan naar andere importlanden; het Nabucco-project was geboren. Deze pijpleiding zou voor het eerst gaslanden, zoals Azerbeidzjan en Turkmenistan, via Turkije met Europa verbinden. Azerbeidzjan bleek bereid om vanaf 2017 tien miljard kubieke meter gas aan Europa te verkopen.
Onlangs bezocht ik Azerbeidzjan om over energie te praten. De frustratie over Europa is groot bij de leidende energiepersonen in de hoofdstad Baku. "Als jullie niet uitkijken dan heet Europa over veertig jaar Rusland", zo waarschuwde de BP-woordvoerder in Azerbeidzjan. Rusland is namelijk druk bezig om EU-landen uit elkaar te spelen. Het heeft steun verworven van Italië voor een vergelijkbare pijpleiding als Nabucco, maar dan met Rusland als beginpunt in plaats van Baku. Deze pijpleiding, South Stream, wordt de duurste ter wereld genoemd. De bouw ervan zou Nabucco compleet overbodig maken. En nu we Griekenland dwingen om te privatiseren is Rusland de lachende derde: Gazprom heeft al interesse getoond om het Griekse energiebedrijf te kopen.
Willen we in de toekomst onze afhankelijkheid van Rusland verminderen, dan moet Europa eindelijk met één stem gaan spreken. Onze energiezekerheid is gebaat bij een Europa dat als eenheid opereert en samenwerkt. Laten we de Europese Commissie voortaan het mandaat geven om in naam van de EU de onderhandelingen te voeren over energieprojecten. Laten we echt werk maken van Europese coördinatie van bilaterale contracten om onze onderhandelingspositie te versterken.
Europa moet de stap zetten richting een echt Europees energiebeleid, zodat nationale belangen voor de korte termijn niet langer de positie van Europa als geheel ondermijnen. Dat betekent ook dat Nederland haar eigen plannen voor een gasrotonde veel meer moet laten leiden door een overkoepelende Europese energiestrategie, gecoördineerd door de Europese Commissie, gecontroleerd door het Europees Parlement. En ja, daar is een verdragswijziging voor nodig. Lambert, doe je mee?
Met vriendelijke groet,
Bas Eickhout
Reactie Lambert van Nistelrooij: “We kunnen uitdaging Russische beer al aan”
Beste Bas,
Energie is zeker politiek. Maar het gaat te ver om hiervoor op een verdragswijziging in te zetten. Zullen lidstaten soevereiniteit afstaan enkel vanwege geopolitieke spelletjes van de Russen? Daarnaast, herinner je je nog hoe lang het duurde voordat het Verdrag van Lissabon in werking trad?
De geopolitieke machtspositie die Rusland door middel van zijn energiepolitiek wil uitoefenen op Europa heeft inderdaad tot nare situaties geleid. We herinneren ons het conflict tussen Kiev en Moskou, waardoor mensen in Oost-Europa in de kou kwamen te zitten. Maar hebben we in september 2010 niet juist daarvoor een Europese verordening aangenomen in het Europees Parlement? Een verordening waarbij een crisissituatie kan worden uitgeroepen, waarna lidstaten gezamenlijk gebonden zijn om bij te springen in de gasvoorziening van de betreffende lidstaat. Investeringen in de benodigde tweerichtingspijpleidingen zijn al gedaan. Een typisch voorbeeld van Europese solidariteit!
Dan wat betreft de onderhandelingen. De Europese Commissie als inkoper en leverancier van Europees gas? Begrijp wel dat het commerciële partijen zijn die gas inkopen, dat is geen verantwoordelijkheid van een overheid. Door de EU-lidstaat waaruit de partij afkomstig is wordt met landen als Rusland maar ook Noorwegen dan nog een aanvullend akkoord gesloten. Deze intergouvernementele akkoorden worden door de Europese Commissie bekeken. Conformiteit met de interne markt en het belang van leveringszekerheid staan hierbij voorop.
Kortom, we zijn binnen de huidige kaders prima in staat om de uitdaging van de Russische beer te weerstaan. Dan ben ik nog niet eens ingegaan op het feit dat we in Europa ook nog eens de optie van schaliegas hebben. Bovendien wordt door experts als bij Clingendael al geopperd dat Rusland, door zijn investeringen in nieuwe pijpleidingen, er baat bij heeft een betrouwbare leverancier te worden. Dat is immers nodig om te voorkomen dat de nieuwe pijpleidingen van Gazprom leeg blijven.
Met vriendelijke groet,
Lambert van Nistelrooij
Volg Energiepodium op Twitter: @energiepodium
