Lankhorst: "Verbetering van het emissiehandelssysteem zal de betaalbaarheid van energie ten goede komen en de groei van groene energie stimuleren"

Argumenteren doe je op basis van feiten. Of niet soms? Was het maar waar. Een belangrijk deel van mijn werk bestaat uit overleggen, discussiëren, overtuigen, betogen, onderhandelen, informeren, kortom uit communiceren. Ik kan u verzekeren dat het leeuwendeel van de argumenten die ik probeer te weerleggen, bestaat uit percepties.

Laat ik als voorbeeld de reacties op het recente initiatief noemen van tien CEO's van energiebedrijven, onder wie ikzelf, om met de EU in gesprek te gaan over het energie- en klimaatbeleid. Wat wij aan de Europese overheid proberen duidelijk te maken, is dat de betrouwbaarheid van de energielevering in het geding is, evenals de betaalbaarheid van energie voor burgers en bedrijven en de haalbaarheid van klimaatdoelen.

Dat is slecht nieuws, niet alleen voor de energiesector maar ook voor de Europese economieën, die niet zonder leveringszekerheid kunnen. Een zekerheid die vooralsnog alleen door de geplaagde energiebedrijven gegarandeerd kan worden.

Bas Eickhout, Europarlementariër van Groen Links ziet het - in zijn recentste bijdrage aan de duo-column met Lambert van Nistelrooij - anders. Energie, zegt hij, dreigt onbetaalbaar te worden, doordat we ons vastzetten in fossiele infrastructuur en steeds meer dure olie, kolen en gas moeten importeren. De oversubsidiëring van fossiele energie is in zijn perceptie het probleem. Alleen actieve overheidsbemoeienis, vindt hij, kan de ‘monopoliepositie van de gevestigde orde, de big-10 van grijze mannen' doorbreken.

De verwijzing naar de haarkleur van de betrokkenen beschouw ik maar als een goedbedoelde poging om poëtisch te schrijven. Ik beperk me liever tot een aantal prozaïsche maar niettemin sprekende feiten.

Die zijn dus verontrustend. Voor de goede orde: de energiebedrijven zijn niet tegen het steunen van groene energie. Integendeel. Vergroening is absoluut noodzakelijk. Wat we wél bepleiten, is dat er geen belastinggeld wordt besteed aan duurzame technologie die als rijp, ‘mature' kan worden beschouwd. ‘De beperkte publieke middelen', om met Eickhout te spreken, kunnen effectiever besteed worden aan onderzoek naar en ontwikkeling van echt nieuwe, veelbelovende innovaties, die immers bitter nodig zijn om een economisch verantwoorde verduurzaming van onze energievoorziening mogelijk te maken.

Eickhout doet in dit kader ook weer erg zijn best de mythe van de fossiele subsidies nieuw leven in te blazen. Daar heb ik al eens eerder van aangetoond dat dat onzin is. Maar overigens geldt wat de CEO's zeggen, net zo hard voor fossiele energie als voor duurzame energie.

““De essentie is dat binnen het emissiehandelssysteem groene energie, opties voor energiebesparing en andere koolstofarme technologieën zonder de marktwerking te verstoren met elkaar kunnen concurreren om de gewenste broeikasgasreductie te bereiken.””

We vinden vooral dat we een ambitieuze doelstelling ten aanzien van broeikasemissies nodig hebben en dat deze doelstelling centraal moet staan in het toekomstige klimaatbeleid. Daarvoor is hervorming van het emissiehandelssysteem nodig, dat dan naar onze overtuiging als belangrijkste beleidsinstrument kan en moet dienen om deze doelstelling te bereiken.

De essentie hiervan is dat binnen het emissiehandelssysteem groene energie, opties voor energiebesparing en andere koolstofarme technologieën zonder de marktwerking te verstoren met elkaar kunnen concurreren om de gewenste broeikasgasreductie te bereiken. Dit zal leiden tot een gevarieerd pakket van maatregelen tegen zo laag mogelijke kosten. En dat is natuurlijk goed voor de betaalbaarheid van energie.

Als Eickhout meent dat de toekomstige kosten van fossiele energie en infrastructuur hoog zijn, zou hij vertrouwen moeten hebben in beleidsinstrumenten die in sterke mate steunen op een hervormd emissiehandelssysteem. Verbetering van het emissiehandelssysteem zal leiden tot een gemêleerd pakket van maatregelen tegen zo laag mogelijke kosten, die de betaalbaarheid van energie ten goede komen. De groei van groene energie zal daardoor zeker fors worden gestimuleerd.

De Duitse ervaringen bewijzen dat de groei van hernieuwbare energiebronnen meer op de markt gericht moet zijn. Zon en wind zijn nu eenmaal niet altijd beschikbaar. Om de betrouwbaarheid en betaalbaarheid van de energievoorziening te verzekeren en de onmisbare rol van de energiebedrijven veilig te stellen, zullen we de kosten die ontstaan door de lagere betrouwbaarheid van zon en wind, ook mee moeten nemen bij het vergelijken van de verschillende technologische opties. Eickhout gaat hier helaas niet op in. Toch zou ook hij moeten beseffen dat de zon althans in de energiewereld niet voor niets opgaat.

Gertjan Lankhorst is CEO van GasTerra