Jos Cozijnsen: "Jaarlijks gepingpong tussen ICAO en het Klimaatverdrag is nu voorbij"
Ministers en organisaties zeiden dat het ontbreken van luchtvaartemissies in het Parijs Akkoord een grote fout was. Ze zeiden dat voor de bühne, of om druk op de ketel te houden. Want landen zijn in een ver stadium om later dit jaar in ICAO, de VN-organisatie voor de burgerluchtvaart, een CO2-marktsysteem aan te nemen dat er voor zorgt dat de groei van de luchtvaart vanaf 2020 niet met meer emissies gepaard gaat.
Match?
Dus waar dat de huidige praktijk in de mondiale energiesector is - loskoppeling groei van emissiegroei -, wil men dat ook voor de luchtvaart. Met een verschil: de luchtvaart gaat dat doen door CO2-reducties in andere sectoren te financieren: dat gaat om zo'n 150 Mton in 2015 tot 700 Mton in 2040 aan CO2-credits. Er zijn nu jaarlijks zo'n 250 Mton aan CO2-credits. Dus waar het Klimaatverdrag vraagt: "Where is the demand?", vraagt ICAO "Where's the supply": een match?
Compromissen
Er is dan nog wel een gat met het mondiale klimaatdoel - de EU gaat voor -20% in 2020 en -40% in 2030 -. Maar dat ICAO voor echte CO2-reducties gaat zorgen, is een doorbraak. Het akkoord moet in oktober nog wel worden goedgekeurd door de ICAO Assembly. Alles wijst erop dat dit dan gebeurt, maar het vereist nog wel compromissen. Dichtbij werkt men daar juist aan: op 4 en 5 april vond in Utrecht een van de ‘Global Aviation Dialogues on market-based measures to address climate change' plaats: consultaties over het marktsysteem van ICAO. Ik woonde dit overleg bij voor inbreng voor de samenwerkende internationale milieuorganisaties ICSA. En op 14 en 15 april komt het aan de orde op de Informele EU Milieu- en Transport ministersvergadering voor in Amsterdam, voorgezeten door Sharon Dijksma.
Hekel punt
In de 90-er jaren, toen ik voor het milieuministerie aan de Nota Luchtvaart en Luchtverontreiniging meeschreef, was het onmogelijk CO2-emissie van de luchtvaart op de politieke agenda te krijgen. ICAO en het Klimaatverdrag deden jaarlijks aan ping-pong; dat is nu voorbij. Vanaf het Kyoto Protocol in 1997 stond het wel op de agenda, maar lukte het niet een afspraak te maken over de verantwoordelijkheid van de internationale CO2-emissies. Dat is nog steeds een hekel punt, maar het is echt een doorbraak dat ICAO vanaf 2020 de CO2-emissies niet meer wil laten stijgen en zal moeten samenwerken het Klimaatverdrag.
““Als dit systeem er door komt, is de taak van het Klimaatverdrag om ‘double claiming’ te voorkomen””
Brazilië
In de ICAO Assembly in oktober gaat de discussie vooral over welke landen de credits betalen en in welk andere landen die worden gekocht worden. De toekomstige groei zit vooral in China, en minder in de VS en de EU! China wil dat de VS en de EU dat als het ware compenseren. En dan is er Brazilië. Omdat Tam, de grootste luchtvaartmaatschappij van dat land, is gefuseerd met het Chileense Lan en gevestigd is in Chili, valt Brazilië door de ‘aandeel in het BNP-formule' buiten de boot; dat vinden andere partijen onjuist.
Mondiaal systeem
Het is de EU en de VS er alles aan gelegen dat het ICAO-akkoord er komt. De Obama-regering wijst het Europese emissiehandelssysteem af, maar wil dat er een mondiaal systeem komt. Obama heeft met zijn Chinese collega Xi Jinping vorige maand afgesproken hieraan samen te werken. En de EU wil zo'n akkoord, omdat het anders weer het eenzijdige EU-emissiehandelssysteem in werking moet stellen, wat weer tot een handelsoorlog met de andere blokken leidt. En al is het mondiaal systeem minder ambitieus als het Europese, het ICAO-systeem leidt tot totaal meer CO2-reducties.
Aantrekkelijk
Als het lukt dit systeem er door te krijgen is de taak van het Klimaatverdrag om ‘double claiming' te voorkomen: dat CO2-credits gebruikt door ICAO van de credits van het land van herkomst afgaan. Dat betekent koppeling van emissie-registers. En de partijen bij het Klimaatverdrag zullen er in andere sectoren harder aan moeten trekken om de mondiale doelen te halen. Aantrekkelijk is in elk geval de grote vraag naar credits door ICAO. Bij elkaar opgeteld 7 miljard in 2040. Dat kan de mondiale markt overeind helpen en extra reducties opleveren.
Jos Cozijnsen is zelfstandig adviseur emissierechten. Meer informatie over hem vindt u op www.emissierechten.nl. Op Twitter is hij actief onder @timbales.