Sible Schöne: "Voor halen van 1,5° doel is uitstoot naar nul niet genoeg maar moet er ook CO2 uit de lucht"
Een van de belangrijkste ontwikkelingen tijdens de klimaattop in Parijs is dat een snel groeiend aantal landen op het standpunt staat dat een temperatuurstijging van twee graden zeer waarschijnlijk te veel is om dramatische veranderingen in het klimaat en een zeespiegelstijging van vele meters te voorkomen. Maximaal anderhalve graad is het nieuwe doel.
Weinigen lijken zich dit te realiseren dat het antwoord op de vraag wat we moeten doen om dit doel van maximaal anderhalve graad te halen in hoge mate verschilt van het gangbare idee ‘geen kernenergie of kolen, neem een zonnepaneel en een molen'. En wanneer we de discussie over de sluiting van kolencentrales in dit radicale perspectief plaatsen is de uitkomst ook minder vanzelfsprekend dan wordt gedacht.
Cruciaal
De versnelling van het tempo van energiebesparing door radicale, voortschrijdende normstelling is cruciaal. Dit is ook het essentiële verschil tussen de klimaatscenario's van Greenpeace en het Wereld Natuur Fonds en gangbare scenario's. Het maakt enorm veel uit of het wereldwijde energieverbruik in deze eeuw verdubbelt of met 20 - 30% daalt.
Biomassa is volstrekt onmisbaar, de vaak zeer kritische toonzetting over biomassa ten spijt. In het scenario van het Wereld Natuur Fonds moet 50% van alle energie van biomassa komen, in dat van Urgenda zelfs 60%.
Hetzelfde geldt voor grootschalige CO2-opslag. Een radicale doelstelling van anderhalve graad betekent dat het niet voldoende is om de wereldwijde uitstoot naar nul te brengen, we moeten ook de CO2-concentratie in de atmosfeer daadwerkelijk verlagen door CO2 uit de lucht te halen. Dat kan alleen door de combinatie van biomassa met CO2-opslag.
““De verschuiving van kolen en olie naar gas is weinig relevant. Alle fossiele brandstoffen zijn een probleem””
De verschuiving van kolen en olie naar gas is weinig relevant in het totale plaatje. Alle fossiele brandstoffen zijn een probleem. We moeten stoppen met aardgas voor de verwarming van woningen en stoppen met benzine en diesel als autobrandstoffen. In de industrie en de elektriciteitssector blijven olie, kolen en gas in combinatie met CO2-opslag mogelijk.
Symboolpolitiek
Vanuit een radicaal klimaatperspectief is met andere woorden de sluiting van kolencentrales een vorm van symboolpolitiek. Het levert structureel weinig op en kost veel geld: 800 miljoen euro per jaar plus naar verwachting vier miljard euro om de eigenaren van de kolencentrales te compenseren. Zij hebben tenslotte deze centrales indertijd op verzoek van de regering c.q. minister Brinkhorst gebouwd. En in feite is er ook nog geld nodig om de emissierechten op te kopen, anders is de milieuwinst nul.
Het is veel rationeler om het geld in besparing, duurzame energie en de ontwikkeling van CO2-opslag te steken en via een voldoende hoge CO2-prijs of een voortschrijdende CO2-norm voor elektriciteitscentrales te bereiken dat de eigenaren kiezen voor bijstook van biomassa en CO2-afvang en opslag. Anders komen we nooit tot negatieve emissies.
Sible Schöne is programma-directeur van HIER klimaatbureau