Zoeken

Dé isolatiegolf begint in het Regeerakkoord

Auteur

Wilma Berends

De aandacht voor isoleren neemt volgens Wilma Berends toe. Steeds meer politieke partijen zien isolatie als een noodzakelijke voorwaarde om de energietransitie in de gebouwde omgeving tot een succes te maken en het wooncomfort te vergroten.

Toch is het een groot deel van de huizen in Nederland niet goed geïsoleerd. In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen presenteert Natuur & Milieu met een groot aantal partijen een maatregelenpakket voor de Rijksoverheid, met als doel het aanjagen van isoleren. Tot de partijen behoren de Consumentenbond, Energie-Nederland, Koninklijke Bouwend Nederland, Nederlandse Vereniging Duurzame Energie en Vastgoed Belang.

Driekwart van de Nederlandse woningen is niet goed geïsoleerd. De spouwmuren zijn niet geïsoleerd, dak- en vloerisolatie ontbreekt of de woning heeft enkelglas. Uit het Compendium voor de Leefomgeving blijkt dat 27% van het muuroppervlak van woningen niet geïsoleerd is en 37% van het vloeroppervlak. 14% van het dakoppervlak is nog niet geïsoleerd en 15% van het raamoppervlak van alle woningen heeft enkelglas. Volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland hebben 2,7 miljoen woningen energielabel D, E, F en G.

“Veel woningeigenaren geven de voorkeur aan andere ingrepen dan isolatie.”

Het wooncomfort van miljoenen huishoudens kan dus behoorlijk verbeteren door isolerende maatregelen. Dan gaat het minder tochten, blijft de warmte beter binnen en is de warmte gelijkmatiger verdeeld. Daarvoor hoeven echt geen bijzonder innovatieve maatregelen genomen te worden. Als we de spouwmuren isoleren, het enkelglas vervangen door HR++-glas en de daken en vloeren isoleren stijgt het wooncomfort aanzienlijk. Deze maatregelen zijn helaas nog steeds niet vanzelfsprekend. Ze leiden tot een besparing op de energierekening en verdienen zich terug. Maar veel woningeigenaren nemen hun beslissingen niet met de rekenmachine. Hoeveel mensen kent u die een huis kopen en dan investeren in een nieuwe keuken of nieuwe badkamer? Woonplezier, alles aanpassen aan eigen stijl en smaak staan voorop. Veel eigenaren geven de voorkeur aan andere ingrepen dan isolatie.

Doordat de isolatiegraad van Nederland zo laag is, is er veel energieverspilling. Bovendien stoten Nederlandse huishoudens veel meer CO2 uit dan nodig is. En ook aardgasvrij wonen komt in het geding. Een woning zonder isolatie is niet geschikt voor verwarming door duurzame warmtebronnen van lage temperatuur. Het loskoppelen van het aardgas zal in de meeste wijken nog even duren, dit is een grootschalige operatie die zich de komende 30 jaar moet voltrekken. Maar wachten met isolerende maatregelen is écht onverstandig. Het klimaat én huishoudens hebben daar last van.

“Net als de Tweede Kamer denk ik ook dat een Nationaal Isolatie Programma nodig is”

We leven in de 21ste eeuw, dus het wordt tijd om dit op te lossen. Comfortabel wonen zou het nieuwe normaal moeten zijn. Dat kan, als de Rijksoverheid de regie pakt. De Rijksoverheid geeft nu te weinig prikkels, waardoor de markt onvoldoende tot ontwikkeling komt en teveel woningen slecht geïsoleerd blijven. Eigenlijk beperkt de Rijksoverheid zich tot het beschikbaar stellen van subsidie in een regeling met veel voorwaarden. Ook is er een isolatiestandaard in ontwikkeling om voor iedereen duidelijk te maken wat goede isolatie is. Maar het grote aantal slecht geïsoleerde huizen laat zien, dat dit beleid te mager is en mensen niet mobiliseert om te isoleren. Een systematische, samenhangende en planmatige aanpak, zoals die er wel is voor de verduurzaming van de elektriciteitsproductie, ontbreekt.

Net als de Tweede Kamer denk ik ook dat een Nationaal Isolatie Programma nodig is. Sterker nog: een concrete invullen met bijbehorend budget hoort thuis in het Regeerakkoord van het nieuwe kabinet. Zodat de overheid kan gaan sturen op het tempo van isoleren en de kwaliteit ervan. Daardoor groeit de werkgelegenheid in de bouw- en isolatiesector, wordt innovatie en kostendaling gestimuleerd. Ook daalt de energierekening van huishoudens en daalt de uitstoot van CO2.

Bij een Nationaal Isolatie Programma horen nieuwe instrumenten. Natuur & Milieu is groot pleitbezorger van het Isolatietegoed. Een persoonlijk tegoed dat mensen in staat stelt om de belangrijkste isolatiemaatregelen te treffen. Eind 2020 lanceerden we dit voorstel, het kon direct rekenen op steun van de Tweede Kamer. Het tegoed wordt beschikbaar gesteld door de overheid en heeft een waarde van 2.000 euro. De bon heeft een einddatum en aanvragers krijgen hulp bij het selecteren van een bouwbedrijf. Hierdoor is kwaliteit gegarandeerd en ontstaat er snelheid. In het Regeerakkoord zou een Isolatietegoed moet worden opgenomen voor de slechtst geïsoleerde woningen in de particuliere sector (koop en huur). Ik denk dan aan de woningen met de slechtste energielabels (G, F, E en D)

“Politici hoeven het Nationaal Isolatie Programma alleen nog te omarmen en gas te geven op isolatie”

Daarnaast moet er in het Nationaal Isolatie Programma aandacht zijn voor de zogenoemde ‘natuurlijke momenten’. Veel eigenaren investeren in hun woning als ze die kopen en een hypotheek afsluiten. Of bij een verbouwing. Deze twee natuurlijke momenten moeten beter benut worden voor het isoleren en het verbeteren van het comfort. Daarom hoop ik dat in het nieuwe Regeerakkoord wordt afgesproken dat de leennorm voor hypotheken afhankelijk wordt van de energieprestatie. Een hoge energierekening is een hoge woonlast en beperkt dus de leenruimte. En een lage energierekening kan juist meer leenruimte geven. Over enkele jaren, rond 2030, zou er een isolatieverplichting moeten komen, bij verkoop of renovatie. Het is onvermijdelijk en ook dit zouden we nu al moeten vastleggen in het Regeerakkoord om de voorbereidingen hiervoor te kunnen treffen.

De aandacht voor isolatie neemt toe. Bij politieke partijen, bij de overheid en in de markt. Wij stellen momenteel een gezamenlijk pleidooi voor een Nationaal Isolatie Programma op met Consumentenbond, Energie-Nederland, Koninklijke Bouwend Nederland, Nederlandse Vereniging Duurzame Energie en Vastgoed Belang. Bouwbedrijven en belangenorganisaties vinden elkaar in een gemeenschappelijk maatregelenpakket, gericht op het ontstaan van een isolatiegolf door heel Nederland. Politici hoeven het alleen nog te omarmen en gas te geven op isolatie!

Wilma Berends

Wilma Berends is Programmaleider Energie in de gebouwde omgeving Natuur & Milieu. Op twitter is zij actief onder @Wilma_Berends