Marco Witschge: "Co-creatie en co-innovatie beste antwoord op vinden draagvlak"
Burgers,
gemeenten en regio's kunnen, binnen rijksdoelstellingen en randvoorwaarden, hun
energieprojecten het beste zelf bepalen. Het draait om oprechte interactie met
de burger, vóórdat besluiten tot stand komen. Moderne bedrijven lanceren nieuwe
producten via co-creatie en co-innovatie, samen met de potentiële klant. "De
dialoog met de bevolking vanuit verschillende scenario's aangaan gebeurt nog te
weinig", zegt Marco Witschge, directeur van Nederland Krijgt Nieuwe Energie.
-Waarom heeft de energiesector zoveel
moeite met het vinden van draagvlak voor haar projecten?
-Op welke manieren kan de energiesector de bevolking beter bij haar verrichtingen betrekken?
"Cruciaal is al vóór de totstandkoming van een project de burgers te vragen wat ze willen. Dat klinkt als een open deur of een ideaal, maar op andere gebieden - als telecommunicatie of webwinkels - is men aan ‘mass customisation' gewend geraakt. In plaats van een top-down benadering kan de overheid en het bedrijfsleven beter kiezen voor ‘bottom-up'. Elk modern bedrijf kijkt, voordat het de markt op gaat, of er wel vraag naar hun producten is. Vervolgens vullen ze dat samen met de potentiële klanten in. De overheid zal veel meer de dialoog moeten aangaan, opties en randvoorwaarden moeten aangeven en de regio's het laten invullen."
““Je moet vanaf het begin een oprechte interactie met de plaatselijke bevolking aangaan.””
-Wat is de juiste toonzetting?
"Laten we het
negatieve NIMBY - ‘not in my backyard' - nu eens vervangen door ‘please in my
backyard' en lagere overheden meer zelf laten bepalen. Oftewel: binnen de
rijksdoelstelling is zoveel duurzame energie nodig, zoveel energiebesparing, en
dergelijke. De regio kan dan vervolgens zelf bepalen hoe ze dat wil gaan invullen.
De dialoog met de bevolking vanuit dergelijke scenario's aangaan gebeurt nog
veel te weinig."
-In hoeverre moet de sector over de brug
komen met toezeggingen over zaken als inspraak en vergoedingen?
"Net als het scheppen van draagvlak veronderstelt inspraak dat burgers wel
over een ontwikkeling of project mogen meepraten. Dat gaat niet ver genoeg. Inspraak
is ook ouderwets: moderne bedrijven maken gebruik van co-creatie en
co-innovatie. Door regelmatige terugkoppeling naar de stakeholders rolt daar
uiteindelijk wel of niet een goede businesspropositie uit. In politiek opzicht moeten
doelen, middelen en randvoorwaarden helder zijn. Laat de gemeente, op basis
daarvan, die besluiten nemen om tot 20% duurzame energie in 2023 te komen.
Natuurlijk kan je het niet iedereen naar de zin maken. Maar als je burgers de
kans biedt om in eigen regio mede-eigenaar van een project te worden, krijg je
een heel ander verhaal dan compensatie of vergoedingen."
(Grote foto: Flickr/Gunnar Ries)