Interview Frans Slats, NS-projectmanager vlootstrategie energie & milieu
Hoe spelen bedrijven die veel energie gebruiken in op de energietransitie? Hoe gaan ze om met pieken en dalen in hun verbruik en hoe krikken ze hun energie-efficiëntie op? Energiepodium sprak met een aantal van deze grootverbruikers. Aan het woord in dit artikel is Frans Slats, projectmanager vlootstrategie energie & milieu van de Nederlandse Spoorwegen.Hoeveel energie verbruikt NS en hoe ontwikkelde dit verbruik zich de afgelopen jaren?
"NS heeft een energieverbruik van 1,4 terrawattuur, dat komt overeen met 1% van het nationaal stroomverbruik. Daarvan gaat 1,2 terrawattuur (TWh) naar tractie, dus naar het rijden van de treinen inclusief NS Internationaal, en 0,2 TWh naar facilitair verbruik, voor stations en kantoren. In 2005 zat het verbruik alleen voor tractie inclusief vervangend busvervoer nog op ruim 1.4 TWh, terwijl er nu wel meer treinen rijden en het aantal reizigerskilometers sindsdien met 17% toenam."
Hoe belangrijk is energie voor de winstgevendheid van NS?
"Energie vormt voor het bedrijf dus een forse kostenpost en heeft daarmee een flinke invloed op onze winst- en verliesrekening. NS voert een eigen inkoopstrategie op welk moment voor welk jaar en tegen welke prijs blokken elektriciteit worden vastgelegd bij onze energieleverancier Eneco. Onze uiteindelijke energiekosten in een jaar zijn een resultante van de verschillende prijzen van die blokken. Door de energieprijs langjarig zeker te stellen, beperken we het effect van die prijs op ons bedrijfsresultaat."
““Van de grootste stations hebben er inmiddels zes een warmte- en koudeopslag””
Hoe
gaat NS om met de pieken en dalen in het stroomverbruik?
"Over de dag genomen vallen de pieken en dalen relatief mee omdat we
tussen de spitsuren in ook een vrij intensieve dienstregeling hebben. Over het
jaar genomen is het najaar de drukste periode op het spoor. Dan gaat iedereen
naar school en college en nemen veel jongeren met de ov-kaart de trein. Later
in het jaar gaan studenten minder naar college of zitten ze op kamers. Om ons energieverbruik
in daluren verder naar beneden te krijgen, bekijken we of we dan met kortere
treinen kunnen rijden, maar dat is moeilijk te realiseren. Omdat de bezetting
van een trein per deeltraject wisselt en er op stations ruimte moet zijn om
treinstellen te kunnen loskoppelen en afvoeren."
Wat doet NS aan energiebesparing?
"NS wil dat het energieverbruik per reiziger daalt. In 2020 willen we 50% energie-efficiënter
zijn dan in 2005. In 2014 zaten we vergeleken met dat peiljaar op een
verbetering van bijna 26%. Om het doel voor 2020 te halen, zetten we onder meer
in op energiezuinig rijden. Door rustig en op tijd te
rijden, met snel optrekken en lang laten uitrollen van treinen. En door bij het rangeren van treinen de verlichting en verwarming uit
te schakelen. In 2014 leverde beide maatregelen samen een besparing op van 37 gigawattuur
vergeleken met 2013. Revisie van treinen en het instromen van nieuwe treinen
leveren extra energiewinst op, dankzij de inbouw van nieuwe systemen zoals klimaatzuinige
klimaatinstallaties en led-verlichting met intelligente aansturing."
Welke stappen onderneemt NS voor het verduurzamen van het stroomverbruik?
"Vanaf 2018 rijden onze elektrische treinen voor 100% op groene stroom. Nu
kan dat al in 51% van de treinen. Vorig jaar sloten we daarvoor na een
aanbesteding een contract met Eneco voor tien jaar. De groene stroom komt van
nieuwe windparken, dus van parken die vanaf 2014 in bedrijf kwamen en nog komen
in Nederland, Zweden en België. Daarmee zit NS per reiziger nu al op nog maar 16
gram CO2-uitstoot per kilometer, tegenover 158 gram bij een
gemiddelde middenklasse auto en 76 gram bij een elektrische auto."
Hoe zit het met energiebesparende
maatregelen op stations en het onderzoek naar het verhogen van de spanning op
de bovenleiding?
"In 2014 namen we in Utrecht en Breda een warmte-koudeopslag in gebruik voor bijvoorbeeld
duurzame regeling van de temperatuur. Van de grootste stations hebben er nu dus
zes zo'n warmte- en koudeopslag. Amsterdam, Rotterdam, Gouda en Arnhem hebben
er ook al een. Die van Arnhem wordt nu uitgebreid met fase 2 en die van
Eindhoven zit in de pijplijn. We streven naar een klimaatneutraal
energieverbruik van onze gebouwen in 2018. En samen met Prorail onderzoeken we
of energieverliezen in de bovenleiding kunnen worden beperkt door verhoging van
de spanning van 1500 naar 3000 volt. Dit najaar gaan de uitkomsten van die
studie naar de minister."