Dat het complex van FC Weesp in het voorjaar door NOC*NSF werd uitgeroepen tot ‘meest duurzame van 2024’, kan worden beschouwd als het voorlopige hoogtepunt van een proces dat in 2019 begon. Tijdens een tumultueus verlopen algemene jaarvergadering trad het toenmalige bestuur van de voetbalclub toen af, om plaats te maken voor Ter Hoeven en twee vrienden. “Onder de leden was destijds veel onvrede over de koers die de club voer. Enigszins gechargeerd draaide alles om het eerste team en was er nauwelijks aandacht voor de jeugd. Wij hebben daar verandering in gebracht, met een nieuwe missie en visie die van FC Weesp een sociale en inclusieve voetbalclub moest maken. Jong, oud, man, vrouw… iedereen moet hier kunnen voetballen, op alle niveaus.”
Het nieuwe beleid wierp vruchten af: het aantal leden van FC Weesp is sinds 2019 ruimschoots verdubbeld, tot 1.450, en jaarlijks komen er nog ongeveer honderd nieuwe leden bij. Optimaal gebruik makend van vrijwilligers, heeft de voetbalclub bovendien veel meer dan voorheen een buurtfunctie gekregen. Ter Hoeven: “In de kantine vindt van maandag tot en met vrijdag buitenschoolse opvang plaats, middelbare scholen verzorgen gymlessen op onze velden en er wordt samengewerkt met welzijnsorganisaties. Het mes snijdt daarbij aan twee kanten, want de verhuur van het complex levert ons extra inkomsten op.”
“Het plan om het complex van FC Weesp energieneutraal te maken, ontwikkelden we goeddeels zelf”
Jaren nadat hij zelf had gevoetbald, met een regioselectie als sportief plafond, kwam Ter Hoeven bij FC Weesp terecht toen zijn zoontje aangaf dat hij ‘op voetbal’ wilde. “Je hebt hier maar één voetbalclub, dus dat werd FC Weesp. Ik verzorgde al snel jeugdtrainingen, werd lid van de technische jeugdcommissie en zag, toen ik in het bestuur kwam, kansen om ook mijn ambities op het gebied van duurzaamheid te verwezenlijken.”
Ter Hoeven kreeg daarbij de vrije hand van de andere bestuursleden. “In het dagelijks leven werk ik bij Digital Realty dat onder andere datacenterdiensten aanbiedt. Wat ik daar doe - bruggen slaan, partijen bij elkaar brengen, mensen laten samenwerken, organiseren -, doe ik ook bij FC Weesp, maar dan als vrijwilliger. Wat me drijft? Mijn overtuiging dat een sportclub een belangrijke sociale functie heeft in de buurt en in de samenleving. En mijn intrinsieke motivatie om de klimaatverandering tegen te gaan en een bijdrage te leveren aan een betere wereld, die minder afhankelijk is van fossiele brandstoffen.”
“Verduurzaming was voor ons ook bittere noodzaak, want in het jaar van de energiecrisis vervijfvoudigden onze energiekosten”
Het plan om het complex van FC Weesp energieneutraal te maken, ontwikkelde Ter Hoeven goeddeels zelf. “Inclusief subsidies gaat er naar mijn mening veel te veel geld naar adviesbureaus. Ook wij hebben duurbetaalde consultants niet helemaal buiten de deur kunnen houden, maar we hadden al snel in de gaten dat hun adviezen soms zelfs averechts werkten. Verduurzaming was ondertussen voor ons ook bittere noodzaak, want in het jaar van de energiecrisis stegen onze energiekosten van 15.000 naar 75.000 euro.”
Volgens Ter Hoeven kwam de doelstelling van FC Weesp om voetbal betaalbaar te houden voor alle mensen daardoor in gevaar. “Om de contributie laag te houden zijn het activeren van vrijwilligers, verduurzaming en samenwerking met sociaal-maatschappelijke partijen cruciaal, zeker voor brede verenigingen met veel leden die het financieel niet breed hebben.”
Op subsidiegebied had Ter Hoeven al heel snel in de gaten hoe de hazen liepen. “Daardoor is het geluk om 90 à 95% van alle benodigde investeringen te financieren uit subsidiepotjes en dankzij giften en sponsoren. We hebben ons eigen vermogen dus nauwelijks hoeven aan te spreken voor de verduurzaming van het complex.”
Op het dak van het in 2007 gebouwde complex van FC Weesp kwamen circa 140 zonnepanelen te liggen, die twee warmtepompen van energie voorzien. Ter Hoeven: “Daardoor konden we van het gas af. Zowel binnen als buiten gingen we bovendien naar honderd procent LED-verlichting toe. Bij een sportclub zet dat zoden aan de dijk, want vanouds verbruiken de lichtmasten rond de velden enorm veel stroom.”
“Anders dan bij de meeste bedrijven, ligt de piek in het stroomverbruik bij sportclubs niet overdag maar ’s avonds. Dat maakt de energetische puzzel lastiger”
Anders dan bij de meeste bedrijven, ligt de piek in het stroomverbruik bij sportclubs volgens Ter Hoeven niet overdag maar ’s avonds. “Dat maakt de energetische puzzel lastiger, ook in financieel opzicht want overdag is stroom goedkoper. Als oplossing hebben we een buurtbatterij bedacht, waarin overdag opgewekte duurzame energie kan worden gebufferd. Als eerste sportclub in Amsterdam hebben we daarvoor een EU-subsidie aangevraagd. Ik ben heel blij met de ondersteuning vanuit de gemeente Amsterdam, maar je merkt aan alles dat ze bijvoorbeeld in het kader van de Omgevingswet nog geen ervaring hebben met energieopslagoplossingen. Maar goed, daar loop je tegenaan, als op duurzaamheidsgebied voorop wilt lopen. In de hoop dat alle subsidieregelingen waar wij gebruik van hebben gemaakt blijven bestaan, kan ik sportclubs alleen maar aanraden om ons voorbeeld te volgen. Want het geeft niet alleen een goed gevoel, maar levert ook meer financiële armslag op. Toen ik in 2019 bestuurslid werd, vloeide 80% van onze inkomsten weg naar vaste lasten, zoals veldhuur en energiekosten. Mede dankzij de verduurzaming van het complex is de energierekening sindsdien een stuk verlaagd, waardoor we geld overhouden voor leuke, sportgerelateerde dingen. Zoals goede trainers en materialen op alle niveaus.”
“In de hoop dat alle subsidieregelingen waar FC Weesp gebruik van heeft gemaakt blijven bestaan, kan ik sportclubs alleen maar aanraden om ons voorbeeld te volgen”
De verduurzaming van het complex van FC Weesp ging gepaard met een vergroening, die met onder andere een kikkerpoel en een bijenhotel de biodiversiteit rond de velden een boost heeft gegeven. Ook op het gebied van recycling loopt de club voorop. “De geldprijs van 2.500 euro die we van NOC*NSF hebben gekregen, hebben we gebruikt om de inzameling en het hergebruik van materialen naar een nog hoger niveau te tillen,” aldus de FC Weesp-voorzitter, die is genomineerd voor de titel ‘Amsterdammer van het Jaar’. “Heel mooi, zo’n geldbedrag en we hebben het goed besteed, maar ik heb de organisatie van de verkiezing als tip meegegeven dat ondersteuning op het gebied van marketing en pr ook geen overbodige luxe is voor de winnende club. Want winnen is één ding, het is ook mooi als je andere sportclubs bijvoorbeeld met een aansprekende brochure duidelijk kan maken waarom je hebt gewonnen.”
Los daarvan is Ter Hoeven heel tevreden over de positieve reacties die de uitverkiezing binnen en buiten de club heeft losgemaakt. “Zelfs sportclubs in België en Denemarken weten ons te vinden. Ik probeer altijd tijd voor ze vrij te maken, help ze op weg en geef ze concrete tips. Bijvoorbeeld om de SDE+-subsidie niet aan te vragen: omdat ze worden verplicht om allerlei meetapparatuur te huren of te kopen, is die subsidieregeling bij de huidige prijzen van groene en grijze stroom niet aantrekkelijk voor sportclubs. Nog een tip: Laat je als sportclub niet afschrikken door de formulering van de subsidieregeling Stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties (BOSA) als je net als FC Weesp plannen hebt voor een batterij. In de voorwaarden staat dat de subsidie tot wel 40% van de investeringskosten alleen geldt voor zoutbatterijen, maar in werkelijkheid komen ook standaard batterijen ervoor in aanmerking.”
“Tip voor sportclubs: vraag de SDE+-subsidie niet aan”
Dat het eerste elftal van FC Weesp momenteel stijf onderaan staat in de vierde klasse, levert Ter Hoeven ondertussen bepaald geen slapeloze nachten op. “Je zou het ingecalculeerd kunnen noemen en helemaal in de lijn van onze visie op de sociale en inclusieve voetbalclub die we willen zijn. Dankzij de aanwas van talentvolle eigen jeugd zullen ook de resultaten van het eerste seniorenteam gaandeweg steeds beter worden. En dat allemaal op een van de meest duurzame sportcomplexen van Nederland.”